Σημαντικές αποφάσεις σχετικά με τις αποζημιώσεις αυτοκινήτου

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει στο 3ο τεύχος του περιοδικού «ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ», η μελέτη του Αρεοπαγίτη κ. Αχιλλέα Νταφούλη με θέμα «Η εξέλιξη της νομολογίας του Αρείου Πάγου σε κρίσιμα ζητήματα αστικής ευθύνης από αυτοκινητιστικά ατυχήματα», όπως και η μελέτη της Δικηγόρου κας Χρ. Βαρβέρη, αναφορικά με την «Οδική βοήθεια Οχημάτων-Διαμόρφωση των κριτηρίων, των όρων και των προϋποθέσεων για την παροχή στον πολίτη υπηρεσιών οδικής βοήθειας»...

Η μελέτη με θέμα «Η εξέλιξη της νομολογίας του Αρείου Πάγου σε κρίσιμα ζητήματα αστικής ευθύνης από αυτοκινητιστικά ατυχήματα» του Αεροπαγίτη ε.τ. Αχιλλέα Νταφούλη, η οποία παρουσιάστηκε σε εκδήλωση της Ε.Ν.Δ.Ι.Α.Α.Ε.Τ.Α. το Μάιο του 2009, περιέχει κατά τρόπο συνοπτικό και επιλεκτικό την πρόσφατη (από το 2006 έως σήμερα) νομολογία του Αρείου Πάγου σε ουσιώδη κρίσιμα ζητήματα αστικής ευθύνης από αυτοκινητιστικά ατυχήματα, όπως η φύση της κατ’ άρθρο 931 ΑΚ αποζημίωσης (περιουσιακή ή χρηματική ικανοποίηση), η δυνατότητα ή μη αναιρετικού ελέγχου του προσδιορισθέντος από το δικαστήριο της ουσίας ποσού χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης, η παραγραφή, η κήρυξη εκτελεστής στην Ελλάδα απόφασης αλλοδαπού δικαστηρίου κ.ά.

Στην ενότητα ΙΙΙ του παρόντος τεύχους υπό τον τίτλο «Ειδικά Θέματα» περιλαμβάνεται μελέτη της Δικηγόρου Χρ. Βαρβέρη, αναφορικά με το Νόμο 3651/2008 (ΦΕΚ Α’ 44/18.3.2008) με τίτλο «Οδική βοήθεια Οχημάτων-Διαμόρφωση των κριτηρίων, των όρων και των προϋποθέσεων για την παροχή στον πολίτη υπηρεσιών οδικής βοήθειας», με την οποία γίνεται ανάλυση των βασικών ρυθμίσεων του Νόμου, σύντομη περιγραφή του περιεχομένου των 16 συνολικά άρθρων του, καθώς και αναφορά στις τροποποιήσεις που επέφερε ο Νόμος 3783/2009 και στις εξαιτίας αυτών αντιδράσεις των μεικτών-ασφαλιστικών επιχειρήσεων.

Ενδιαφέρον τέλος παρουσιάζει, όπως συνήθως, η πλούσια νομολογία που περιλαμβάνεται και στο νέο τεύχος τόσο σε θέματα αυτοκινήτου όσο και ασφάλισης γενικά και επισημαίνουμε ενδεικτικά και μόνο τις ακόλουθες δικαστικές αποφάσεις:

ΑΠ 1783/2008 (σελ.: 257), η οποία έκανε δεκτά τα ακόλουθα: η αξίωση του ζημιωθέντος τρίτου κατά του υπόχρεου σε αποζημίωση προσώπου υπόκειται σε διετή (άρθρο 7 ΓΠΝ/1911) ή 5ετή (άρθ.937 ΑΚ) παραγραφή, ανάλογα σε ποια διάταξη στηρίζεται. Για την αξίωση του ζημιωθέντος τρίτου κατά του ασφαλιστή ισχύει η ειδική ρύθμιση του άρθρου 10 παρ. 2 του Ν.489/1976, που ορίζει ότι «η αξίωση αυτή παραγράφεται μετά πάροδο 2 ετών από την ημέρα του ατυχήματος». Σε περίπτωση όμως που ο παθών θεμελιώνει την κατά του ασφαλιστή αγωγή του για αποζημίωση στη σύμβαση σωρευτικής αναδοχής χρέους (η οποία πρέπει να προβάλλεται παραδεκτά και να αποδεικνύεται), η έκταση της ευθύνης του αναδοχέα ρυθμίζεται από τις γενικές διατάξεις των άρθρ.472-475 ΑΚ, άρα ο ασφαλιστής υπέχει έναντι του παθόντος όμοια υποχρέωση με εκείνη του οφειλέτη ζημιώσαντος. Ομοίως ισχύει και για την παραγραφή δηλ. εάν η απαίτηση του ζημιωθέντος προσώπου στηρίζεται σε αδικοπραξία που υπόκειται σε 5ετή παραγραφή (άρθρ. 937 ΑΚ), στην ίδια παραγραφή υπόκειται και ο συμβατικός αναδοχέας ασφαλιστής (ο χρόνος δηλ. της παραγραφής καθίσταται μικρότερος προς όφελος του ζημιωθέντος).

Επ’ ευκαιρία αυτής της απόφασης επισημαίνεται –όπως εξάλλου αναφέρεται και στο σχόλιο που ακλουθεί την απόφαση-ότι μετά την τροποποίηση του άρθρου 10 παρ. 2 του Ν. 489/76 από το άρθρο 7 του Ν. 3557/2007 η παραγραφή της αξίωσης του τρίτου κατά του ασφαλιστή παραγράφεται πλέον μετά την πάροδο 5 ετών από την ημέρα του ατυχήματος.

ΑΠ 126/2009 (σελ.: 267), σύμφωνα με την οποία η αξίωση χρηματικής ικανοποίησης είναι προσωποπαγής, κληρονομείται όμως εάν έχει επιδοθεί γι’ αυτήν αγωγή. Συνεπώς οι κληρονόμοι θανούσης η οποία είχε ασκήσει (πριν το θάνατό της) αγωγή για χρηματική ικανοποίηση της ηθικής της βλάβης εξαιτίας ατυχήματος, ορθά αξιώνουν από την ίδια αδικοπραξία με δική τους αγωγή: α) την καταβολή χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης και β) τη χρηματική ικανοποίηση της ψυχικής οδύνης που οι ίδιοι υπέστησαν εξαιτίας του μετέπειτα θανάτου της συγγενούς τους, καθώς η αξίωση αυτή είναι «εξ ιδίου δικαίου», αυτοτελής και διαφορετική από εκείνη της χρηματικής ικανοποίησης της παθούσης.

ΕφΑθ 3522/2007 (σελ. 295), η οποία δέχτηκε ότι στο πλαίσιο της 4ης Κοινοτικής Οδηγίας, ο χαρακτηρισμός του αντιπροσώπου διακανονισμού ζημιών στην Ελλάδα, ως ενός πρόσθετου υπευθύνου για την αποκατάσταση της ζημίας του παθόντος, δεν έχει την έννοια ότι, ο τελευταίος (παθών) νομιμοποιείται να στραφεί δικαστικώς κατ’ αυτού με αίτημα να υποχρεωθεί να του καταβάλλει την αιτούμενη αποζημίωση, καθόσον ο ανωτέρω αντιπρόσωπος ζημιών στερείται παθητικής νομιμοποιήσεως είτε αυτοτελώς ως τοιούτος είτε ως αντιπρόσωπος του αλλοδαπού ασφαλιστή, αλλά η παρεμβολή του αντιπροσώπου γίνεται μόνο για την εξώδικη επίλυση της διαφοράς.

Ενδιαφέρον ακόμη παρουσιάζει η απόφαση του ΣτΕ 102/20009, (σελ.: 300), στην οποία γίνεται εκτεταμένη αναφορά στο νομικό πλαίσιο της ανάκλησης άδειας ασφαλιστικής επιχείρησης λόγω παράβασης των διατάξεων για το σχηματισμό τεχνικών αποθεμάτων και για την ασφαλιστική τοποθέτηση, καθώς και για μη έγκαιρη καταβολή ασφαλιστικών αποζημιώσεων. Η απόφαση δέχεται επιπλέον ότι η ανάκληση της άδειας λειτουργίας δε αποτελεί κύρωση, αλλά διοικητικό μέτρο, το οποίο σκοπεί στη διασφάλιση των συμφερόντων των ασφαλισμένων και των δικαιούχων ασφαλίσματος, για το λόγο αυτό δεν απαιτείται η σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 2 του Συντάγματος προηγούμενη ακρόαση των εκπροσώπων της εταιρείας, Τέλος, επισημαίνεται η απόφαση του ΑΠ 18/2009, (σελ.: 308), στην οποία το δικαστήριο έκανε δεκτό ότι εάν ο ασφαλισμένος επικαλείται και στηρίζει στο ασφαλιστήριο τις αξιώσεις του-μολονότι δεν το έχει υπογράψει-εντούτοις δεσμεύεται από τους γενικούς και ειδικούς όρους του.

Πηγή: Nextdeal