Εργασιακές σχέσεις: Το ελαστικό ωράριο καταργεί τις υπερωρίες

Πηγή: To Bήμα

Ελαστικό ωράριο εργασίας με αυξομειώσεις των ωρών απασχόλησης σε εξάμηνη βάση, σύμφωνα με τις ανάγκες της επιχείρησης (διευθυντικό δικαίωμα) και ως εκ τούτου κατάργηση στην πράξη των αμειβόμενων υπερωριών.

Συμφωνίες για ελαστικό ωράριο σε ατομική και όχι σε συλλογική βάση. Αυξημένο αριθμό ανανεούμενων συμβάσεων ορισμένου χρόνου, χωρίς να επέρχεται η «μονιμοποίηση» του συμβασιούχου. 

Καθιέρωση χαμηλότερης αμοιβής κατά 20% από την εθνική συλλογική σύμβαση για νέους κάτω των 25 ετών. Αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας με πλαφόν ελέγχων ανά κλάδο παραγωγής και ανά επιχείρηση από το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας. Επιλεκτική επέκταση των κλαδικών συμβάσεων - με βάση συγκεκριμένα αντικειμενικά κριτήρια - σε όσους δεν εκπροσωπήθηκαν κατά τη θέσπιση των συγκεκριμένων κλαδικών συμβάσεων. Περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.

Τα πακέτο των μέτρων αυτών, συμφωνήθηκε να υλοποιηθεί από το υπουργείο Εργασίας το επόμενο χρονικό διάστημα ως το τέλος του έτους, εφαρμόζοντας το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομική προσαρμογής.

Τα δύο μέρη κατέληξαν στη δέσμευση για τροποποίηση του υφιστάμενου καθεστώτος για τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης (συμβάσεις ορισμένου χρόνου και ελαστικό ωράριο). Δραστηριοποίηση των νέων ελεγκτικών μηχανισμών του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) με συγκεκριμένους στόχους. Αλλαγή του νόμου για τις κλαδικές συμβάσεις ως τον Σεπτέμβριο, εφόσον δεν μειωθούν οι αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα μέσω των επιχειρησιακών συμβάσεων. Και μεταρρύθμιση των επικουρικών ταμείων το φθινόπωρο ώστε να ισχύσει από το 2012.

Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Εργασίας, οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί για τους επόμενους μήνες αφορούν τα εξής:

1. Τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Σήμερα ύστερα από 18 μήνες συνεχούς εργασίας και δυο ανανεώσεις των συμβάσεων ορισμένου χρόνου η σύμβαση ενός εργαζομένου μετατρέπεται σε αορίστου χρόνου. Η διάταξη αυτή θα αλλάξει, δίνοντας μεγαλύτερο χρονικό διάστημα – 36 μήνες και τρείς ανανεώσεις - στη σύναψη συμβάσεων ορισμένου χρόνου χωρίς τη «μονιμοποίηση» του εργαζομένου.

2. Θα αυξηθεί το διάστημα εφαρμογής του ελαστικού ωραρίου, ενώ η απόφαση θα λαμβάνεται από την επιχείρηση (διευθυντικό δικαίωμα). Σήμερα μια επιχείρηση μπορεί να απασχολεί επιπλέον χρόνο τους εργαζομένους, αρκεί να εφαρμόσει αντιστοίχως μικρότερο ωράριο και να ισοσταθμίσει το 8ωρο. Η αυξομείωση του χρόνου εργασίας σύμφωνα με το ισχύον σύστημα θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 32 εβδομάδων. Με τον τρόπο αυτόν δεν καταβάλλει υπερωριακή απασχόληση το διάστημα που απασχολεί επιπλέον ώρες το προσωπικό της. Με τη νέα ρύθμιση θα αυξηθεί ο χρόνος εντός του οποίου θα εφαρμόζεται το ελαστικό ωράριο (αυξομείωση), έτσι ώστε η ανταπόδοση του επιπλέον χρόνου απασχόλησης να γίνεται στην διάρκεια ενός έτους (έξι μήνες διευρυμένο ωράριο και έξι μήνες μειωμένο).

3. Το Ιούνιο θα πρέπει να έχουν στελεχωθεί πλήρως οι νέες υπηρεσίες του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ενώ το ΣΕΠΕ θα κινείται πλέον με συγκεκριμένο πλάνο ελέγχων ανά κλάδο παραγωγής και ανά επιχειρησιακή δραστηριότητα. Το ζήτημα αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας, αλλά και για τον περιορισμό της καταστρατήγησης της εργατικής νομοθεσίας.

4. Η αμοιβή των νέων κάτω των 25 ετών διαμορφώνεται στα 591,65 ευρώ, δηλαδή κατά 20% χαμηλότερα από τον κατώτατο μισθό της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, που είναι σήμερα 739,56 ευρώ

5. Εως τον Σεπτέμβριο το υπουργείο Εργασίας καλείται να υποβάλει στην τρόικα συγκεκριμένο «report» με τις επιχειρησιακές συμβάσεις που συνομολογήθηκαν, προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσον τελικώς ο νέος νόμος βοήθησε στον στόχο της μείωσης των αποδοχών του ιδιωτικού τομέα. Από την εξέλιξη αυτή θα εξαρτηθεί κατά πόσον θα τροποποιηθεί ή όχι το συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο. Ταυτοχρόνως, το υπουργείο δεσμεύθηκε ως τον Σεπτέμβριο να φέρει νομοθετική διάταξη με την οποία θα θεσπίζονται αντικειμενικά κριτήρια για τον περιορισμό της επέκτασης των κλαδικών και των ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων στους μη συνδικαλισμένους _ εργοδότες και εργαζομένους _, δηλαδή σε όσους δεν εκπροσωπήθηκαν κατά τη θέσπιση των συγκεκριμένων κλαδικών συμβάσεων. Σήμερα η επέκταση γίνεται χωρίς συγκεκριμένα κριτήρια, αλλά με την τυπική εισήγηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας.

6. Περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και στα εφάπαξ βοηθήματα περιλαμβάνει το σχέδιο της επόμενης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης η οποία επικεντρώνεται στα επικουρικά ταμεία. Μείωση των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2012 για τα ταμεία που βρίσκονται σε οικονομικό αδιέξοδο, αλλά και ενιαίο τρόπο υπολογισμού των παροχών στο μέλλον, προβλέπει το σχέδιο, ενώ ανατροπές σχεδιάζονται και στα εφάπαξ βοηθήματα, καθώς η οικονομική επάρκεια των ταμείων που τα παρέχουν έχει τεθεί στο «μικροσκόπιο» των αναλογιστικών μελετών.

Σύμφωνα με πληροφορίες το «σχέδιο» του υπουργείου για τα επικουρικά ταμεία το οποίο εγκρίθηκε από την τρόικα περιλαμβάνει τα εξης:

Περικοπές σε όλες τις συντάξεις. Υπάρχει σκέψη για μείωση ακόμη και στις χορηγούμενες συντάξεις. Στέλεχος του υπουργείου Εργασίας σημειώνει χαρακτηριστικά οτι «τα επικουρικά ταμεία θα αντιμετωπίσουν τα ελλείμματά τους», βασιζόμενα σε ίδιες οικονομικές δυνάμεις, δηλαδή χωρίς την επιχορήγηση του κρατικού προϋπολογισμού.

Οι περικοπές θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2012 στα ελλειμματικά ταμεία, ενώ για τα υπόλοιπα η προσαρμογή θα γίνει σε βάθος χρόνους αναλόγως με το μέγεθος του προβλήματος κάθε ταμείου.  Οι αλλαγές θα αφορούν και τα ταμεία παροχής εφάπαξ βοηθήματος, οι δυνατότητες των οποίων θα απεικονισθούν στις επερχόμενες αναλογιστικές μελέτες.

Καθιερώνεται ενιαίος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων σε όλα τα επικουρικά ταμεία, κατά τη λογική του υπολογισμού των συντάξεων κύριας ασφάλισης, δηλαδή με ποσοστά αναπλήρωσης αναλόγως με τα έτη ασφάλισης. Τίθεται ανώτατο όριο παροχών, έτσι ώστε καμία σύνταξη (κύρια + επικουρική) να μην ξεπερνά τον τελευταίο μισθό του συνταξιοδοτούμενου.

Καθιερώνονται ενιαίοι κανόνες και προϋποθέσεις συνταξιοδότησης - όρια ηλικίας και έτη ασφάλισης - για όλα τα επικουρικά ταμεία.