Προγράμματα wellness για υγιείς εργαζομένους στις επιχειρήσεις

Πηγή:Καθημερινή

Ηδη από τις αρχές του χρόνου -ως «καλή αρχή»- έχει αρχίσει να μας ευαισθητοποιεί ο σύμβουλος υγείας και ευεξίας, καθηγητής Φυσικής Αγωγής κ. Λεωνίδας Σταυρόπουλος, για την ανάγκη ένταξης προγραμμάτων ευεξίας (wellness) στις επιχειρήσεις, ώστε να προστατευθεί η καλή υγεία των στελεχών λόγω των πολλαπλών πιέσεων που δέχονται και που τις επιτείνουν οι σημερινές συγκυρίες. 

Διαχρονικά επίκαιρος, εξηγεί στην «Κ» γιατί «τα στελέχη σήμερα καλούνται να διαχειρισθούν σωστά, εκτός από τον χρόνο και τα οικονομικά τους, και τα θέματα πρόληψης της υγείας τους». Οπως και γιατί είναι επιτακτική ανάγκη η βελτίωση του τρόπου ζωής σε έναν πιο δραστήριο και υγιεινό.

Eυεξία

Με τη βεβαιότητα ότι «Υγιή στελέχη = Υγιείς επιχειρήσεις», μας αναφέρει ότι «οι υπεύθυνοι των τμημάτων ανθρώπινου δυναμικού καλούνται σήμερα όσο ποτέ άλλοτε να ενδυναμώσουν το σθένος, τη ζωτικότητα και την ευεξία των ανθρώπων τους». Αλλωστε, την τελευταία δεκαετία, τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε χώρες της Ε.E., τα τμήματα ανθρώπινου δυναμικού των περισσοτέρων οργανισμών έχουν εντάξει κάθε μορφής προγράμματα wellness στον προϋπολογισμό τους. Ο κ. Σταυρόπουλος αναφέρεται σε συγκεκριμένες κορυφαίες πολυεθνικές -όπως στη Unilever στο Λονδίνο- που έχει οργανώσει ειδικό τμήμα με αθλίατρο, γυμναστές, φυσικοθεραπευτές κ.ά. ώστε τα στελέχη να περνούν από ειδικά τεστ αξιολόγησης της φυσικής κατάστασής τους, του μεταβολισμού και της υγείας τους, και κατόπιν τους καθοδηγούν σε επιστημονικές μεθόδους άσκησης και διατροφής μέσα στις εγκαταστάσεις της εταιρείας.

Αλλο παράδειγμα είναι η General Motors η οποία, ύστερα από εφαρμογή προγράμματος άσκησης και υγείας για ένα έτος σε 130 εργασιακούς χώρους, διαπίστωσε πως σημειώθηκε μείωση των ατυχημάτων και των ασθενειών, ενώ ανήλθαν τα ποσοστά απόδοσης των εργαζομένων της. Ταυτόχρονα, η εταιρεία υπολόγισε ότι τα κέρδη της από την επένδυση αυτή ήταν τριπλάσια από το κόστος του προγράμματος που εφήρμοσε.

O κ. Σταυρόπουλος μας επισημαίνει ότι «στην πλειονότητά τους οι εργαζόμενοι δεν ενδιαφέρονται να μάθουν να διαχειρίζονται όλες τις αλλαγές στον συναισθηματικό, στον ψυχικό κόσμο τους και στο σώμα τους και παραμένουν προσκολλημένοι σε πρόσκαιρες λύσεις».

Μας απαριθμεί και κατονομάζει όχι μόνο τις έξι σοβαρότερες εστίες παραγωγής των προβλημάτων, αλλά παράλληλα και το πού «στοχεύουν» οι αρνητικές επιπτώσεις τους. Πρώτη εστία, το γνωστό σε όλους μας «σύνδρομο επαγγελματικής εξάντλησης» (burnout) και η εργασιομανία. Τα οποία, πέρα από τις επιπτώσεις στην υγεία του εργαζομένου, έχουν επιπτώσεις και στην οικογένειά του. «Σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, όπως το στρες, μπορεί να διαλύσουν σπίτια και οικογένειες και δεν είναι τυχαίος ο υψηλότατος αριθμός διαζυγίων στη Δύση…». Ως δεύτερη εστία αναφέρεται «η σύγχρονη επιδημία του στρες» που «είναι μεταδοτικό… Φανταστείτε τη ζωή σας μέσα σε αγχωτικούς ανθρώπους… είναι βέβαιο ότι θα επηρεαστείτε». Για το στρες, υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ κοστίζει στη βιομηχανία περισσότερα από 150 δισ. δολάρια τον χρόνο. Τρίτη αιτία κακού είναι «η απουσία σωματικής άσκησης». Ωστόσο, «ένα σημαντικό ποσοστό υψηλόβαθμων και επιτυχημένων στελεχών, σύμφωνα με μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στη Βρετανία, ασκούνται τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα. Αυτοί κάτι γνωρίζουν», επισημαίνει ο κ. Σταυρόπουλος.

Eπιπτώσεις

Οσο για τις επιπτώσεις στην κοινωνία μας, αναφέρει ότι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, «η έλλειψη σωματικής άσκησης είναι υπεύθυνη για πάνω από δύο εκατομμύρια θανάτους στον ανεπτυγμένο κόσμο ανά έτος», και αυτό, πέρα από το κόστος νοσηλείας, σημαίνει πολυήμερες απουσίες από την εργασία, πρόωρη συνταξιοδότηση, επιδόματα αναπηρίας κ.ά. «Ολα αυτά στοιχίζουν πολύ περισσότερο από την εφαρμογή προληπτικών μέτρων, όπως προγραμμάτων υγείας και ευεξίας στους χώρους εργασίας». Τέταρτο μεγάλο κακό, με επιπτώσεις στην ίδια την ποιότητα της ζωής, είναι η διατροφή που οδηγεί στην παχυσαρκία, η οποία μέσα από τα προβλήματα που δημιουργεί έχει καταστεί η δεύτερη αιτία θανάτων στα προηγμένα κράτη. Οι δύο τελευταίες αιτίες του κακού -πέμπτη και έκτη στη σειρά της απαρίθμησής τους- ξεκινούν και καταλήγουν σε εμάς τους ίδιους. Δηλαδή, η χρήση απαγορευμένων είτε μη απαγορευμένων ουσιών, όπως είναι το κάπνισμα και η μη λελογισμένη κατανάλωση αλκοόλ, που μειώνει την αυτοεκτίμησή μας και υπονομεύει την υγεία μας, όπως και η αδιαφορία μας για τα σημάδια του οργανισμού που προειδοποιούν «αλλά εμείς αδιαφορούμε, ίσως γιατί κάποιοι νομίζουν ότι έχουν χαλύβδινη και απόλυτα προστατευμένη υγεία», καταλήγει ο κ. Σταυρόπουλος.

Eστίες προβλημάτων

Μιλώντας περισσότερο για τις εστίες παραγωγής προβλημάτων, ο κ. Σταυρόπουλος επανέρχεται στο σύνδρομο επαγγελματικής εξάντλησης και εργασιομανίας και μας λέει ότι οι περισσότεροι δυσκολευόμαστε να φτάσουμε στην επιτυχία, όχι λόγω των εμποδίων που συναντούμε στον δρόμο μας, αλλά γιατί δεν έχουμε την απαιτούμενη ενέργεια. Το να εργάζεται κανείς σκληρά στην εποχή μας θεωρείται μεγάλη αρετή. Οι αντιλήψεις άλλων δεκαετιών του προηγούμενου αιώνα ξανά εμφανίζονται ξανά. 

Οι εργασιομανείς νιώθουν καλά μόνο όταν εργάζονται, παραμελούν την οικογένεια, τους φίλους και την προσωπική τους ζωή, όπως ένας εξαρτημένος από ουσίες. Υπάρχουν άτομα που «κοκορεύονται» ότι κοιμούνται μόνο τρεις ώρες, δηλώνοντας εμμέσως ότι τις άλλες ώρες εργάζονται, ενώ κάποιοι άλλοι όταν τους ακούν, τους ζηλεύουν. Τα περισσότερα στελέχη είναι άτομα που αναλαμβάνουν καθήκοντα με υψηλές προσδοκίες, είναι φιλόδοξα, επιδιώκουν να επιτυγχάνουν τους στόχους τους, αλλά δαπανούν όλη την ενέργειά τους και δεν αφήνουν στον οργανισμό τους το περιθώριο να ξεκουράζεται. Η έλλειψη ενέργειας και ζωτικότητας χωρίς επιστροφή είναι το λεγόμενο burned out. 

Το σύνδρομο της επαγγελματικής εξάντλησης έχει συμπτώματα όπως: πονοκεφάλους, αϋπνίες, σωματική εξάντληση, εκνευρισμό, θυμό, κατήφεια, μειωμένη αντοχή σε συναισθηματικά προβλήματα. Η αποτυχία εξισορρόπησης των απαιτήσεων του κάθε τομέα της ζωής μας θα μας φέρει την κατάρρευση όσων κτίζαμε με πολύ κόπο. Διευκρινίζει ότι το λίγο στρες κάνει καλό στην υγεία. Μας κάνει πιο αποδοτικούς και μας διατηρεί σε εγρήγορση. Το χρόνιο άγχος, όμως, μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη ανισορροπία του ορμονικού μας συστήματος και σιγά σιγά να μας εμφανίσει διάφορες ψυχοσωματικές αλλαγές.