Διπλό τσεκάρισμα για τις ασφαλιστικές εταιρείες

Πηγή: insuranceworld.gr

Σε διπλή δοκιμασία επιβάλλει η Τράπεζα της Ελλάδος τον ασφαλιστικό κλάδο, δρομολογώντας τη συμμετοχή του στα “stress test” που πραγματοποιούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ παράλληλα σε πλήρη εξέλιξη είναι οι διαδικασίες για την προσαρμογή στο νέο κανονιστικό πλαίσιο της οδηγίας Solvency II.

Οι κατευθύνσεις της νέας εποπτικής αρχής εξιδεικεύθηκαν στο πλαίσιο της συνάντησης που είχε η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος με τους εκπροσώπους του κλάδου, κατά τη διάρκεια της οποίας ο υποδιοικητής της ΤτΕ, κ. Ιωάννης Παπαδάκης, όσο και ο γενικός διευθυντής, κ. Ιωάννης Γούσιος, ανέλυσαν, ενώπιον 100 στελεχών που συμμετείχαν στη συνάντηση, την πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας στα θέματα της εποπτείας.

Η προσοχή της Τράπεζας της Ελλάδος επικεντρώνεται στα θέματα αυστηρής προσαρμογής, καθώς και στη διαχείριση

κινδύνων και εταιρικής διακυβέρνησης, που αποτελούν τα αδύναμα σημεία του κλάδου. Η νέα εποπτική αρχή προχώρησε ήδη στην ποιοτική αξιολόγηση όλων των ασφαλιστικών εταιρειών, ανάλογα με το επίπεδο της διοικητικής και λειτουργικής τους οργάνωσης, βαθμολογώντας την επάρκεια των διοικητικών δομών του ασφαλιστικού κλάδου ενόψει της Solvency II.

Υιοθετώντας μια κλίμακα από το 1 έως το 5, ο μέσος όρος της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς είναι στο 2,5 και δείχνει τη μεγάλη απόσταση που θα πρέπει να διανύσει ο ελληνικός ασφαλιστικός κλάδος για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της Solvency. Με βάση το σχετικό σύστημα, οι εταιρείες έχουν ταξινομηθεί σε τρεις κατηγορίες, την κόκκινη, την κίτρινη και την πράσινη, ανάλογα με τη βαθμολόγησή τους από το 1 έως το 5.

Από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, επιβεβαιώνεται η υπεροχή των πολυεθνικών επιχειρήσεων στο θέμα της διοικητικής και λειτουργικής οργάνωσης και το έλλειμμα που εμφανίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες είναι και αυτές που υποβιβάζουν το μέσο όρο στο 2,5.

Η επάρκεια του ασφαλιστικού κλάδου στις απαιτήσεις του δεύτερου πυλώνα, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα προετοιμασίας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, στο βαθμό που οι ελλείψεις διοικητικής και λειτουργικής οργάνωσης συνεπάγονται πρόσθετα κεφάλαια. Το σύστημα scoring που εφαρμόζει η εποπτική αρχή παρουσιάστηκε από τον υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Ι.Παπαδάκη, εφιστώντας την προσοχή του κλάδου στα θέμα της οργάνωσης των εσωτερικών δομών των επιχειρήσεων. 

Στη συνάντηση, ο υποδιοικητής της ΤτΕ έκανε σαφές προς τους εκπροσώπους του κλάδου ότι η προσαρμογή στο νέο

κανονιστικό πλαίσιο της Solvency II προϋποθέτει, εκτός από επάρκεια κεφαλαίων και αυστηρή διαχείριση των κινδύνων που αναλαμβάνουν, τη βελτίωση των εσωτερικών τους δομών και λειτουργιών στη βάση των αρχών της εσωτερικής διακυβέρνησης που θέτει η Solvency II.

Στο πλαίσιο αυτό, το προσεχές διάστημα αναμένεται να εκδοθεί σειρά κανονιστικών αποφάσεων που θα εξειδικεύει τις διαδικασίες προσαρμογής στα θέματα της εταιρικής διακυβέρνησης, οριοθετώντας διακριτά επίπεδα διοίκησης μεταξύ μετόχου και διοικητικού συμβουλίου, αλλά και την υποχρέωση των εταιρειών να αναμορφώσουν τις εσωτερικές τους λειτουργίες για την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση όλων των μορφών κινδύνων. 

Οι απαιτήσεις της εποπτικής αρχής επικεντρώνονται, κυρίως, στην ικανότητα των εταιρειών να αντιμετωπίσουν τους βασικότερους κινδύνους που απειλούν τα ίδια τους κεφάλαια το 2011, την ποιότητα των στοιχείων του ενεργητικού και ιδιαίτερα αυτών που είναι ευαίσθητα σε αλλαγές των συνθηκών της αγοράς, τη δυνατότητά τους να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ρευστά διαθέσιμα σε ορίζοντα μηνός ή τριμήνου, τις επισφαλείς απαιτήσεις τους από το δίκτυο των πρακτόρων, καθώς και την πολιτική τιμολόγησης που εφαρμόζουν.

Οι αξιώσεις που εγείρει η ΤτΕ επεκτείνονται σε θέματα επιχειρησιακού σχεδιασμού για την τριετία 2011 - 2013, τις ελλείψεις που πρέπει να καλύψουν για την πλήρη συμμόρφωσή τους με το νέο θεσμικό πλαίσιο φερεγγυότητας της Solvency ΙΙ (gap analysis), τη μορφή και το χρόνο ενεργειών για την κάλυψή τους (project plan), καθώς και τις διαδικασίες παρακολούθησης και διευθέτησης αιτημάτων, παραπόνων καταγγελιών των ασφαλισμένων ή στοιχεία για τη λειτουργία οργάνων, όπως η Επιτροπή Ελέγχου, η Εσωτερική Επιθεώρηση, η Κανονιστική Συμμόρφωση.

Ο υποδιοικητής της ΤτΕ διαβεβαίωσε ότι η νέα εποπτική αρχή θα ασκήσει τον εποπτικό της ρόλο, λαμβάνοντας υπόψη της «την αρχή της αναλογικότητας» και τη δυνατότητα κάθε εταιρείας να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις της Solvency II, ανάλογα με το μέγεθός της. Έκανε, ωστόσο, σαφές ότι το μικρό μέγεθος δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία για τη μη προσαρμογή στο νέο κανονιστικό πλαίσιο, που απαιτεί εκτός από αυξημένα κεφάλαια, αυστηρούς κανόνες ανάληψης κινδύνων και εταιρικής διακυβέρνησης, με διακριτά επίπεδα διοίκησης και λειτουργίας.

Το νέο αυστηρό ελεγκτικό πλαίσιο, που θα εφαρμόσει η Τράπεζα της Ελλάδος, δε θα επιτρέπει διοικητικές παρεμβάσεις, όπως οι ευνοϊκές ρυθμίσεις του άρθρου 6. Η αποτίμηση των ομολόγων θα γίνει με βάση τις τιμές του 2009, δηλαδή στα επίπεδα προ κρίσης, προκειμένου ο ασφαλιστικός κλάδος να αποφύγει την εγγραφή των ζημιών που υπέστησαν οι ελληνικοί τίτλοι μετά την κορύφωση της δημοσιονομικής κρίσης το 2010. 

Η νέα εποπτική αρχή απορρίπτει έτσι την επέκταση και για τη χρήση του 2011 της ευνοϊκής ρύθμισης που επέτρεπε την αποτίμηση των ελληνικών ομολόγων στην τιμή κτήσης, η οποία εφαρμόστηκε για τον υπολογισμό των αποθεμάτων του κλάδου το 2010, αλλά δεν αναμένεται να ανανεωθεί. Σημειώνεται ότι το χαρτοφυλάκιο των ομολόγων αποτελεί τη μεγαλύτερη επενδυτική επιλογή του ασφαλιστικού κλάδου, ειδικά για τις εταιρείες με δραστηριότητα στον κλάδο ζωής, οι υποχρεώσεις των οποίων έχουν μακροπρόθεσμο χαρακτήρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2010, η αξία του ήταν άνω των 5 δισ. ευρώ στο σύνολο των 8,5 δισ. ευρώ που ήταν το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο του ασφαλιστικού κλάδου.

Σε ότι αφορά τα ακίνητα, το θέμα συνδέεται με την προοπτική αύξησης των αντικειμενικών αξιών, που θα φέρει πιο κοντά τις τιμές των ακινήτων με τις εμπορικές αξίες, καθιστώντας τη ρύθμιση του άρθρου 6 που προβλέπει την αποτίμηση των ακινήτων κατά 50% πάνω της αντικειμενικής τους αξίας, υπό αίρεση. Οι επενδύσεις σε ακίνητα ανήλθαν στο πρώτο εξάμηνο του 2010 στα 701 εκατ. ευρώ και αποτελούν την τέταρτη μεγαλύτερη επενδυτική κατηγορία μετά τα κρατικά ομόλογα, τα εταιρικά ομόλογα και τις προθεσμιακές καταθέσεις. Ζητούμενο αποτελεί η αποτίμηση των μετοχών, στο βαθμό που η νομοθεσία επέτρεπε να λαμβάνεται υπόψη η μεγαλύτερη τιμή μεταξύ τριών χρονικών περιόδων. Με δεδομένο ότι το 2010 ο γενικός δείκτης έχασε το 32% της αξίας του και 32 δισ. ευρώ της κεφαλαιοποίησής του, εξετάζεται η εφαρμογή μιας ρύθμισης αντίστοιχης με αυτή των κρατικών τίτλων, δηλαδή της αποτίμησης σε τιμές τέλους 2009.

Οι δυσκολίες για τον ασφαλιστικό κλάδο κορυφώνονται μέσα από το δρομολογούμενο stress test που, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της European Insurance and Occupational Authority (EIOPA), θα πραγματοποιηθεί το δεύτερο τρίμηνο του έτους, δοκιμάζοντας τις αντοχές του ασφαλιστικού κλάδου σε ακραίες οικονομικές συνθήκες, με βάση τα δυσμενή σενάρια για τις αποτιμήσεις των μετοχών, των ομολόγων και των ακινήτων.

Στις προθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος είναι να περιληφθούν οι τέσσερις μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες της χώρας, έτσι ώστε, σε συνδυασμό με τις πολυεθνικές εταιρείες που έχουν παρουσία στην Ελλάδα, να αποτελέσουν ένα επαρκές δείγμα που θα αντιπροσωπεύει το 80% περίπου της αγοράς.

Έτσι, εκτός από τις πολυεθνικές Alico MetLife, Allianz, Axa, Generali, Groupama και Interamerican, στο stress test θα υποβληθούν η Εθνική Ασφαλιστική, η Efg Eurolife, η Αγροτική Ασφαλιστική και η Ευρωπαϊκή Πίστη.

Tα σενάρια με βάση τα οποία θα αξιολογηθεί ο ασφαλιστικός κλάδος είναι τρία:

 - Το βασικό σενάριο που προβλέπει ασθενές μακροοικονομικό περιβάλλον, πτώση των μετοχικών αξιών και των τιμών των ακινήτων, παράταση της ύφεσης και χαμηλά επίπεδα επιτοκίων.

-  Το υφεσιακό σενάριο που προβλέπει εμβάθυνση της οικονομικής ύφεσης με παράλληλη βουτιά των μετοχικών

τίτλων και των τιμών των ακινήτων, αρνητικό πληθωρισμό και χαμηλά επίπεδα επιτοκίων.

 - Το πληθωριστικό σενάριο που προβλέπει ταχεία πτώση του πληθωρισμού, ως αντίδραση μιας δραματικής ανόδου των επιτοκίων, αλλά χωρίς επίπτωση στις τιμές των μετοχών, τις τιμές των ακινήτων και/ή τα spreads.

Στο τεστ αντοχών του ασφαλιστικού κλάδου θα αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα της άσκησης QIS 5, στην οποία έχουν συμμετάσχει περίπου είκοσι ελληνικές ασφαλιστικές εταιρείες και αποτελούν άλλωστε και τον προάγγελο των κεφαλαικών απαιτήσεων που θα απαιτηθούν ενόψει της Solvency II.