Σανίδα σωτηρίας για τα κοινοτικά κονδύλια του ευρωπαϊκού Νότου

Πηγή: Kαθημερινή

Υιοθετείται ενδιάμεσο επίπεδο που ανεβάζει το όριο σύγκλισης στο 90% από το σημερινό 75%

Σανίδα σωτηρίας για τη συνέχιση της χρηματοδότησης των ελληνικών περιφερειών και μετά το 2013 ενδέχεται να αποτελέσει η υιοθέτηση ενός ενδιάμεσου επιπέδου για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ που πρέπει να έχουν οι περιφέρειες προκειμένου να ενταχθούν στην πολιτική συνοχής της Ε. Ε. 

Η συνέχιση της χρηματοδότησης θα εξελιχθεί σε ένα σκληρό αγώνα για τα κράτη - μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, προκειμένου να μη στερηθούν τα κοινοτικά κονδύλια και μετά το 2013, τη χρονιά, δηλαδή, που λήγει το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ). 

Κριτήριο για το πού θα κατευθυνθούν τα κοινοτικά κονδύλια της επόμενης προγραμματικής περιόδου είναι το επίπεδο σύγκλισης που έχουν επιτύχει οι ελληνικές περιφέρειες, το οποίο μετριέται με βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της κάθε περιοχής.

Ο πήχυς του 75%

Το όριο αυτό είναι σήμερα το 75% του μέσου ευρωπαϊκού κατά κεφαλήν ΑΕΠ και όσες περιφέρειες το έχουν ήδη επιτύχει τίθενται εξ ορισμού εκτός της κοινοτικής χρηματοδότησης για την επόμενη προγραμματική περίοδο, τουλάχιστον σε ό, τι αφορά τα χρήματα που κατευθύνονται για την πολιτική συνοχής της Κοινότητας. 

Οι διαπραγματεύσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν ήδη ξεκινήσει και οι πρώτες συζητήσεις αναγνωρίζουν την ανάγκη καθορισμού ενός νέου ορίου, ώστε να μην αποκλειστεί μια σειρά από περιφέρειες, για τις οποίες η κρίση επιβάλλει επαναπροσδιορισμό της πολιτικής σύγκλισης.

Οι πρώτες διερευνητικές συζητήσεις προκρίνουν το όριο για το δικαίωμα χρηματοδότησης να προσδιοριστεί στο 90%, προοπτική που θα παρατείνει για αρκετές ελληνικές περιφέρειες το δικαίωμα στη χρηματοδότηση. 

Η δημόσια διαβούλευση για τα κριτήρια με βάση τα οποία θα κατανεμηθούν τα κονδύλια θα κορυφωθεί το πρώτο δίμηνο του 2011 και οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα κατατεθούν το καλοκαίρι, μετά την έγκριση των προτάσεων για τον νέο προϋπολογισμό.

Η διαπραγμάτευση ξεκινάει για πρώτη φορά από μηδενική βάση και το μόνο δεδομένο στην πολιτική για την περίοδο μετά το 2013 είναι η καθήλωση του κοινοτικού προϋπολογισμού στα ίδια επίπεδα. 

Σε μια εποχή που οι κοινωνικές ανάγκες στην Ευρώπη είναι αυξημένες περισσότερο από κάθε άλλη φορά, η διατήρηση των πολιτικών συνοχής αναδεικνύεται σε σημείο «κλειδί» για τη χώρα μας, που θα πρέπει να υπερβεί τον εαυτό της και να αποδείξει ότι όχι μόνο χρειάζεται τα χρήματα, αλλά ότι έχει τους μηχανισμούς που θα τα αξιοποιήσουν πλήρως.

Κρίσιμο θέμα στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων είναι και το έτος αναφοράς που θα χρησιμοποιηθεί ως βάση για να μετρηθεί το ευρωπαϊκό ΑΕΠ. Η προοπτική να τεθεί ως έτος αναφοράς το 2007, όπως προτείνεται μέχρι σήμερα, αγνοεί τις επιπτώσεις της κρίσης που έχουν υποβαθμίσει το βιοτικό επίπεδο, αλλά και την ανταγωνιστικότητα αρκετών ελληνικών περιφερειών και δρομολογεί την έξοδό τους από τους μηχανισμούς χρηματοδότησης. 

Το ΑΕΠ του 2007 αποτελεί πλέον ένα μη ρεαλιστικό κριτήριο όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κρατών και ο επαναπροσδιορισμός του έτους βάσης θα αποτελέσει βασικό στοιχείο της διαπραγμάτευσης.

Σημειώνεται ότι η κατανομή των πόρων του ΕΣΠΑ έγινε με βάση το γεγονός ότι οκτώ περιφέρειες υπολείπονταν του 75% του μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ευρώπη. 

Πρόκειται για περιοχές του λεγόμενου «Στόχου 1», δηλαδή την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, την Hπειρο, τη Θεσσαλία, τη Δυτική Ελλάδα, τα Ιόνια Νησιά, την Πελοπόννησο, το Βόρειο Αιγαίο και την Κρήτη, που απορροφούν, όπως φαίνεται από τη χρηματοδοτική κατανομή, τον κύριο όγκο των κοινοτικών κονδυλίων.

Αντίστοιχα, περιοχές όπως η Κεντρική και Δυτική Μακεδονία και η Αττική, αν και παρέμειναν στον «Στόχο 1», χρηματοδοτούνται με χαμηλότερα κονδύλια και άλλη λογική λόγω της υπέρβασης του ορίου του 75%, ενώ στον αντίποδα είναι περιφέρειες όπως η Στερεά Ελλάδα και το Νότιο Αιγαίο, που ανήκουν ήδη στον λεγόμενο «Στόχο 2» και χρηματοδοτούνται μόνο για συγκεκριμένες δράσεις, όπως η ανάπτυξη της τεχνολογίας και η έρευνα.

Η στρατηγική της Ε.Ε. για το 2013

Οι στόχοι που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Eνωση για την περίοδο μετά το 2013:

- Απασχόληση: εργασία για το 75% του πληθυσμού στις ηλικίες μεταξύ 20 και 64 ετών από 69,1% που είναι σήμερα.

- Παιδεία: μείωση κάτω από το 10% του ποσοστού του πληθυσμού που εγκαταλείπει πρόωρα το σχολείο από το 14,4% που είναι είναι σήμερα και αύξηση πάνω από το 40% του ποσοστού του πληθυσμού που έχει πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από 32,3% που είναι σήμερα.

- Καταπολέμηση της φτώχειας: μείωση κατά 20 εκατομμύρια των ατόμων που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της φτώχειας και τον κοινωνικό αποκλεισμό από 120 εκατομμύρια που είναι σήμερα.

- Κλιματική αλλαγή και ενέργεια: μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20%, αύξηση της συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο 20% του ενεργειακού ισοζυγίου και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 20%.

- Eρευνα, τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτομία: αύξηση επενδύσεων στους συγκεκριμένους τομείς στο 3% του ΑΕΠ από 1,9% που είναι σήμερα.