Ο γάμος της χρονιάς: Στενεύουν τα περιθώρια για τις τράπεζες

Hδη, τα στελέχη των δύο μεγαλύτερων ιδιωτικών τραπεζών της χώρας επιβεβαιώνουν ότι έχουν ξεκινήσει διερευνητικές επαφές για συγχώνευσή τους, με την προσδοκία να πετύχουν εκεί που απέτυχαν πριν από περίπου 8 χρόνια η Εθνική με την Alpha Bank

Εντονες ζυμώσεις διενεργούνται στις τράπεζες εν αναμονή του πορίσματος των συμβούλων αποκρατικοποιήσεων που εξετάζουν το σύνολο των στρατηγικών επιλογών του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και υπό των πρίσμα των επισημάνσεων του ΔΝΤ και της Κομισιόν για τις συγχωνεύσεις τραπεζών στη χώρα μας.

Οι επόμενες δέκα ημέρες αναμένονται να είναι κρίσιμες και αποκαλυπτικές για το μέλλον των ελληνικών τραπεζών, με τη δημιουργία του νέου τραπεζικού χάρτη που θα δημιουργηθεί. 

Και αυτό διότι οι σύμβουλοι θα τοποθετηθούν για την πρόταση της Πειραιώς για την εξαγορά του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Αγροτικής και την αντιπρόταση της Αγροτικής Τράπεζας, για συγχώνευση με το Τ.Τ., την Αττικής και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, έχοντας πρώτα καταστρώσει θεωρητικά σενάρια συγχωνεύσεων στο σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος, κάποια από τα οποία θα περιλαμβάνουν και τη συμμετοχή ξένων ομίλων.

Για τον «πόλεμο» που αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες προϊδεάζουν η απόφαση της Εθνικής Τράπεζας να προχωρήσει στην κεφαλαιακή της ενίσχυση κατά 2,8 δισ. ευρώ, ο επανασχεδιασμός των σεναρίων για ενδεχόμενες εξαγορές, συγχωνεύσεις ή σκέψεις για αυξήσεις κεφαλαίων των άλλων τραπεζών αλλά και οι επιβεβαιωμένες πλέον πληροφορίες για πολλαπλές συναντήσεις όλων των μεγάλων του τραπεζικού συστήματος. 

Ανταγωνισμός Οι εξελίξεις που αναμένονται προωθούνται τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την ανάγκη των τραπεζών στο πλαίσιο του μεταξύ τους σκληρού ανταγωνισμού.

Η τρόικα κατά την τελευταία της επίσκεψη στην Ελλάδα εξέφρασε ανοικτά την ανησυχία της για το μέλλον των ελληνικών τραπεζών αν δεν γίνουν συγχωνεύσεις. 

Την ίδια επισήμανση επανέλαβε και η Κομισιόν στο κείμενο αξιολόγησής της για τη δεύτερη δόση του δανείου (9 δισ. ευρώ). 

Παράλληλα, σε ειδική μελέτη του το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) με αφορμή την υιοθέτηση των κανόνων της Βασιλείας ΙΙ εκτιμά ότι πολλά τραπεζικά ιδρύματα, εν όψει του νέου θεσμικού πλαισίου, ενδέχεται να προχωρήσουν σε συγχωνεύσεις και εξαγορές προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του νέου θεσμικού πλαισίου για κεφαλαιακή επάρκεια, κερδοφορία, χαρτοφυλάκια και ίδια κεφάλαια επισημαίνοντας παράλληλα το ενδεχόμενο δημιουργίας ολιγοπωλίων στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
Ο δημόσιος πυλώνας και ο ρόλος της Εθνικής

Τα πάντα κινούνται με βάση το βασικό σενάριο που εκτιμάται από στελέχη της κυβέρνησης και της αγοράς ότι θα εμφανιστεί το επόμενο διάστημα. Δηλαδή την τελική απόφαση της κυβέρνησης και την αναδιάταξη του τραπεζικού χάρτη που θα επιφέρει τους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το επικρατέστερο σενάριο είναι η απόφαση για πώληση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και η συνένωση της Αγροτικής με την Τράπεζα Αττικής και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Μια απόφαση που εξυπηρετεί τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης, αλλά και παράλληλα ανοίγει το παιχνίδι προς όλες τις κατευθύνσεις, αφού, αν συμβεί κάτι τέτοιο, το Τ.Τ. θα αναδειχθεί ως η «πολύφερνη νύφη» του τραπεζικού συστήματος.

Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση σε αυτήν τη φάση θα ήθελε να κρατήσει την Εθνική ως τη χρυσή εφεδρεία που θα καθορίσει τις εξελίξεις.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεσή του για την πρώτη αναθεώρηση του Μνημονίου ολοκληρώθηκε στο τέλος Αυγούστου, αφού δηλαδή είχαν αρχίσει οι επίσημες δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών και τραπεζιτών τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας ισχυρού τραπεζικού πυλώνα. Είχε προηγηθεί ανάλογη θέση από την πλευρά της Κομισιόν.

Το Ταμείο διευρύνει τον «ορισμό» του κρατικού πυλώνα, για τον οποίο θέλει αποκρατικοποίηση, περιλαμβάνοντας και την Εθνική Τράπεζα. Σημειώνεται ότι στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός έκανε ειδική μνεία στην Εθνική, αναφερόμενος στο ζήτημα και αναζωπυρώνοντας τα σενάρια περί εναλλακτικού δημόσιου πυλώνα με «όχημα» το συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.

Επίσης το ΔΝΤ έχει ζητήσει να μην ενταχθεί η ΑΤΕ υπό την ομπρέλα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (χρηματοδοτείται με 10 δισ. ευρώ από τα 110 δισ. ευρώ του δανείου). Δηλαδή, αν υπάρξει ανάγκη στήριξης κρατικών συμφερόντων τράπεζας, να καλυφθεί κατευθείαν από το κράτος.

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΩΝ
Σκληρό παιχνίδι με... έπαθλο το Ταμιευτήριο

Εαν τελικά το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο δεν αποτελέσει κομμάτι του Δημόσιου τραπεζικού πυλώνα θα αποτελέσει στόχο της Eurobank, η οποία ήδη κατέχει ένα μεγάλο ποσοστό του Τ.Τ. αλλά και της Alpha Bank, ενώ κάποιοι άλλοι βλέπουν ως πολύ ελκυστικότερο ένα σενάριο πρότασης εξαγοράς του Τ.Τ. από μια νέα τράπεζα που θα προκύψει από τη συνένωση της Eurobank με την Alpha Bank. 

Hδη, τα στελέχη των δύο μεγαλύτερων ιδιωτικών τραπεζών της χώρας επιβεβαιώνουν ότι έχουν ξεκινήσει διερευνητικές επαφές για συγχώνευσή τους, με την προσδοκία να πετύχουν εκεί που απέτυχαν πριν από περίπου 8 χρόνια η Εθνική με την Alpha Bank. Παράλληλα, συναντήσεις και συζητήσεις γίνονται και μεταξύ στελεχών Eurobank και Marfin, αλλά και Marfin με την Πειραιώς, με τις διοικήσεις των τραπεζών να διαψεύδουν την έντονη φημολογία περί επικείμενης συμφωνίας, να παραδέχονται όμως ότι έχουν γίνει συζητήσεις.

Επιστρέφοντας στο Ταμιευτήριο με την ισχυρή καταθετική βάση αποτελεί επίσημα από το καλοκαίρι στόχο εξαγοράς από την Τράπεζα Πειραιώς, ενώ πολλοί το συνδέουν με την κεφαλαιακή ενίσχυση της Εθνικής.

Πολλά θα εξαρτηθούν από την αντίδραση της Εθνικής Τράπεζας στους φημολογούμενους «γάμους» των μεγάλων ιδιωτικών τραπεζών (Eurobank - Alpha Bank, Πειραιώς και Marfin), κυρίως στην κατεύθυνση του να ηγηθεί ενός άλλου μεγάλου τραπεζικού πυλώνα με τις τράπεζες στις οποίες το δημόσιο έχει συμμετοχή, δηλαδή το Ταμιευτήριο και την Αγροτική Τράπεζα μαζί με το Ταμείο Παρακαταθηκών.

ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ
Το «βέτο» του ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι μνηστήρες

Αναζωπυρώνεται το ενδιαφέρον των ξένων ευρωπαϊκών τραπεζών, οι οποίες επιδιώκουν την είσοδό τους στην ελληνική αγορά, ιδιαίτερα σήμερα που οι αποτιμήσεις τους είναι εντυπωσιακά χαμηλές. Μεταξύ των ενδιαφερομένων να επωφεληθούν από το κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων που αναμένεται βρίσκεται η Credit Agricole, που αγόρασε πριν από μερικά χρόνια την Εμπορική, η βρετανική HSBC, η γαλλική BNP Paribas, αλλά και η ιταλική Unicredito, που και άλλες φορές έδειξε ενδιαφέρον για τις ελληνικές τράπεζες.

Ενδεικτική του ενδιαφέροντος των ξένων για τις ελληνικές τράπεζες και τις αλλαγές που έρχονται είναι η πρόσφατη έκθεση της Credit Suisse, στην οποία εξετάζονται όλα τα πιθανά σενάρια εξαγορών.

Υπέρ των ξένων τραπεζών στην αναμενόμενη αναδιάρθρωση του τραπεζικού κλάδου στη χώρα μας τάσσεται το ΔΝΤ, το οποίο εκτιμά ότι με την είσοδο ξένων ομίλων θα ενισχυθεί η ελληνική αγορά και θα αποφευχθεί επανάληψη προβλημάτων στο μέλλον. 

Οι τεχνοκράτες του Ταμείου εκτιμούν ότι πιθανές συνεργασίες ή συνενώσεις μεταξύ μικρών τραπεζών ή και μεταξύ των μεγάλων δεν θα ενισχύσουν με επιπλέον κεφάλαια την ελληνική τραπεζική αγορά, κάτι που μπορεί να συμβεί μόνο από ξένους πιστωτικούς ομίλους. Μάλιστα φέρνουν ως παράδειγμα την τελευταία αναδιάρθρωση του κλάδου όπου και εισέρευσαν στη χώρα μας τα κεφάλαια των γαλλικών τραπεζών.

Ολιγοπώλια
Ο νέος γύρος συγχωνεύσεων σύμφωνα με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) δεν αποκλείεται να οδηγήσει στη δημιουργία ολιγοπωλίων. Το Κέντρο εκτιμά ότι ο νέος γύρος εξαγορών και συγχωνεύσεων θα οδηγήσει στη δημιουργία λίγων και μεγάλων δανειακών χαρτοφυλακίων, με αποτέλεσμα να μην καθορίζουν τα ίδια κεφάλαια το συνολικό ύψος των δανείων, αλλά το αντίστροφο, δηλαδή τα κέρδη από τα δάνεια να καθορίζουν τελικά το ύψος το ιδίων κεφαλαίων».

ΚΑΜΠΑΝΑΚΙΑ
Λιγότερες καταθέσεις 3,4 δισ. τα κόκκινα δάνεια

Το σύνολο των ζημιών για τις 14 εισηγμένες τράπεζες ανήλθε σε 500 εκατ. από κέρδη ύψους 1,2 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Σύμφωνα με τη Merit Securities, η διαφορά αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των προβλέψεων για επισφάλειες από προβληματικά δάνεια από 2,5 δισ. σε 3,4 δισ. φέτος, στις ζημίες από τα εμπορικά και επενδυτικά χαρτοφυλάκια ύψους περίπου 300 εκατ. έναντι κερδών περίπου 950 εκατ. πέρυσι και στην έκτακτη εισφορά που πέρυσι συμπεριλήφθηκε στο β΄ εξάμηνο. Αυτά τα τρία γεγονότα αντιστάθμισαν την αύξηση των καθαρών εσόδων από τόκους. Αναλυτικά:

Καταθέσεις
Οι 10 από τις 14 τράπεζες εμφάνισαν μειωμένες καταθέσεις σε ποσοστό 3,16%. Εκτός από τις 2 κυπριακές τράπεζες, αύξηση στις καταθέσεις παρουσίασαν η Proton Bank και οριακά το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Η μείωση αυτή είναι αρκετά μεγαλύτερη σε επίπεδο μητρικών τραπεζών και οφείλεται κυρίως σε μεταφορά μετρητών προς την Κύπρο και άλλες χώρες όπως και στη χρησιμοποίηση της διαθέσιμης ρευστότητας από επιχειρήσεις και νοικοκυριά λόγω της κατάστασης της αγοράς.

Δάνεια
Η πιστωτική επέκταση σε επίπεδο ομίλων ανήλθε μόλις στο 1,95% στο α΄ εξάμηνο του έτους.

Ρευστότητα
Ενας από τους βασικότερους δείκτες ρευστότητας των τραπεζών (δείκτης καταθέσεως προς δάνεια) εμφανίζεται μειωμένος στο 0,92 από 0,95 στο τέλος του 2009. Η τράπεζα με τις υψηλότερες καταθέσεις σε σχέση με τα καθαρά δάνειά της εξακολουθεί να είναι το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο., ακολουθούμενο από την Τράπεζα Κύπρου. Αντίθετα, οι τράπεζες με τη χαμηλότερη ρευστότητα είναι εκείνες υπό γαλλική ιδιοκτησία.

«Κόκκινα» δάνεια
Οι προβλέψεις για προβληματικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 3,4 δισ. ευρώ με το σύνολό τους να φτάνει τα 15,5 δισ. περίπου. 

ΕΚΤ
Σημαντική παραμένει η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ. Τα δάνεια φτάνουν τα 96 δισ. ευρώ, ενώ οι τράπεζες με τη μεγαλύτερη εξάρτηση είναι η Εθνική με 25 δισ., η Euro­bank με 20 δισ., η Alpha με 14,5 και η Πειραιώς με 15 δισ.

Πηγή: Ημερησία