Αλλαγές σε εποπτεία, λειτουργία και τιμολογιακή πολιτική των ασφαλιστικών

Το δικαίωμα της μεταφοράς ασφάλισης, χωρίς κόστος, σε άλλη εταιρία εφόσον παρέχει καλύτερους όρους εξετάζει να θεσπίσει νομοθετικά το υπουργείο Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας προκειμένου να εντείνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των ασφαλιστικών εταιριών.

Αυτό θα συμπεριληφθεί στο υπό κατάρτιση σχέδιο νόμου το οποίο ακόμα περιλαμβάνει «αποκαλυπτικές» παρεμβάσεις στο κόστος των ασφαλιστηρίων συμβολαίων και θεσπίζει όρους για τον αντικειμενικό καθορισμό των ασφαλίστρων σε κλάδους όπως της Υγείας.

Ο Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή κ. Δ. Σπυράκος έχει αναλάβει να ολοκληρώσει το πλαίσιο των νομοθετικών παρεμβάσεων του σ/ν το οποίο αποσκοπεί στο να προάγει την ελληνική ασφαλιστική αγορά σε ένα πιο διαφανές επίπεδο λειτουργίας και να απαλείψει τακτικές που σήμερα αποτελούν σημείο τριβής μεταξύ των καταναλωτών και των ασφαλιστικών εταιριών.

Σύμφωνα με τα όσα μας αναφέρει ο κ. Σπυράκος με το σχέδιο νόμου:

- Καλύπτεται το κενό εποπτείας στην προστασία του πελάτη των ασφαλιστικών εταιριών την οποία αναλαμβάνει η ΓΓΚ

- Δημιουργείται πλαίσιο προστασίας των καταναλωτών για την επάρκεια και την ποιότητα των υπηρεσιών των ασφαλιστικών εταιριών

- Θα είναι διακριτό για τους πελάτες το κόστος διαμεσολάβησης

- Θα φαίνεται το ύψος των διοικητικών εξόδων

- Επιβάλλονται κανόνες διαφάνειας

- Υποχρεώνονται οι εταιρίες να μεριμνούν για την επαρκή κατάρτιση των διαμεσολαβούντων

Ετοιμάζετε κάποιες νομοθετικές παρεμβάσεις για την ασφαλιστική αγορά;

Δ.Σ.: Η ασφαλιστική αγορά περνά σήμερα μία πολυεπίπεδη κρίση, πρωτίστως όμως κρίση αξιοπιστίας. Χρειάζονται γι’ αυτό σημαντικές αλλαγές για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του καταναλωτικού κοινού στην ασφάλιση, και ιδίως στον κλάδο ζωής. Χρειάζονται αλλαγές στο επίπεδο της εποπτείας, χρειάζεται αποτελεσματικότερη προστασία στο επίπεδο των δικαιωμάτων των ασφαλισμένων και της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών.

Το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας έχει την ευθύνη για το δεύτερο σκέλος. Βρισκόμαστε λοιπόν πράγματι στο στάδιο κατάρτισης σχεδίου νόμου το οποίο θα οργανώνει και θα ρυθμίζει την αποτελεσματικότερη προστασία των ασφαλισμένων στις συναλλακτικές τους σχέσεις με τις εταιρείες και τους διαμεσολαβούντες.

Ασφαλώς μόλις ολοκληρωθεί το σχέδιο, θα τεθεί σε διαβούλευση προκειμένου να καταλήξουμε σε μια ουσιαστική παρέμβαση που θα συμβάλει στην ενίσχυση της αξιοπιστίας του θεσμού της ιδιωτικής ασφάλισης, στην βελτίωση της διαφάνειας, την αναβάθμιση του ανταγωνισμού και τέλος στην καλύτερη προστασία των καταναλωτών.

Σήμερα στις συναλλαγές με τις ασφαλιστικές εταιρείες θεωρείτε επαρκή την προστασία των καταναλωτών από την ισχύουσα νομοθεσία και εποπτεία;

Δ.Σ.: Η υφιστάμενη εποπτική αρχή είναι επικεντρωμένη στον έλεγχο της φερεγγυότητας των ασφαλιστικών εταιριών. Αυτό δεν αλλάζει με την μετάθεση της αρμοδιότητας στην Τράπεζα της Ελλάδος. Υπάρχει ένα κενό στην εποπτεία της προστασίας του πελάτη.

Η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή έχει αρμοδιότητα για την προστασία των ασφαλισμένων, στο μέτρο που παραβιάζεται η νομοθεσία περί προστασίας των καταναλωτών.

Όχι και όταν παραβιάζονται δικαιώματα των καταναλωτών που προκύπτουν από το δίκαιο της ιδιωτικής ασφάλισης. Εξάλλου, συχνά αμφισβητείται η παρέμβασή μας με την επίκληση ότι ο ασφαλισμένος δεν είναι καταναλωτής αλλά επαγγελματίας.

Όμως και ο τελευταίος βρίσκεται διαπραγματευτικά στην ίδια δύσκολη θέση με τον κοινό καταναλωτή. Όταν όμως έχει κάποιο πρόβλημα με ασφαλιστική εταιρία, δεν βρίσκει που να απευθυνθεί.

Ποια είναι τα σχέδιά σας για την βελτίωση του επιπέδου προστασίας των πελατών των ασφαλιστικών εταιριών;

Δ.Σ.: Εξετάζουμε να αναλάβουμε έναν πιο ουσιαστικό ρόλο στο λεγόμενο μικροσκοπικό έλεγχο, την εποπτεία δηλαδή της προστασίας των δικαιωμάτων του πελάτη αναφορικά με την ποιότητα και την επάρκεια των παρεχόμενων υπηρεσιών από τις ασφαλιστικές εταιρίες.

Αυτό θα επιτευχθεί με την διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή καθώς και με την αναδιοργάνωσή της ώστε να ανταποκριθεί στις αυξημένες ευθύνες της.

Δηλαδή τι θα κάνετε;

Στόχος μας είναι η ανάληψη μίας νομοθετικής πρωτοβουλίας η οποία θα στοχεύει στην ενίσχυση της διαφάνειας στην παροχή ασφαλιστικών υπηρεσιών ώστε ο ασφαλισμένος να πληροφορείται όλα τα κρίσιμα χαρακτηριστικά της ασφάλισης, δηλαδή τόσο τα πλεονεκτήματα όσο και τα μειονεκτήματα των ασφαλιστικών προϊόντων.

Να έχει έτσι τη δυνατότητα να συγκρίνει το ασφαλιστικό προϊόν όχι μόνο με αυτό μίας άλλης ασφαλιστικής εταιρείας αλλά και με άλλα συναφή προϊόντα που προσφέρονται από εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα που δεν είναι ασφαλιστικές.

Σήμερα ο ανταγωνισμός που έχει να αντιμετωπίσει μία ασφαλιστική εταιρία στο κλάδο ζωής δεν είναι αυτός των άλλων ασφαλιστικών εταιριών, αλλά κυρίως αυτός των εναλλακτικών προς την ασφάλιση δυνατοτήτων επένδυσης ή αποταμίευσης κεφαλαίου.

Αν διατηρήσουμε τα κρίσιμα χαρακτηριστικά των προϊόντων ασφαλίσεων ζωής στην αδιαφάνεια και εκτός ανταγωνισμού, τότε στερούμε από την ασφάλιση ζωής τη δυνατότητα να δεχθεί τις ευεργετικές επιδράσεις του ανταγωνισμού. Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ οι ανάγκες για ιδιωτική ασφάλιση ζωής σαφώς αυξάνονται, τα ασφαλιστικά προϊόντα παραμένουν λιγότερο ελκυστικά.

Θα εισέλθετε σε θέματα που αφορούν τον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα; Προς ποια κατεύθυνση και ποια μέτρα προτίθεστε να λάβετε.

Δ.Σ.: Επιδίωξή μας είναι να μεταφέρουμε και στην ιδιωτική ασφάλιση αρκετούς από τους κανόνες που ισχύουν και σε άλλους κλάδους, δίχως να παραγνωρίζουμε την ιδιαιτερότητα που έχει ο κάθε κλάδος.

Θα κάνουμε ότι χρειάζεται ώστε τα προϊόντα που προωθούνται από τις ασφαλιστικές εταιρίες να μην υστερούν σε όρους διαφάνειας έναντι των προϊόντων που προωθούνται από άλλες εταιρίες του χρηματοοικονομικού τομέα.

Δεν επιτρέπεται η προστασία του πελάτη και της διαφάνειας να είναι μικρότερη στον ασφαλιστικό τομέα. Ο πελάτης είναι λιγότερο υποψιασμένος για τους κινδύνους όταν αγοράζει ένα ασφαλιστικό προϊόν.

Θεωρεί ότι οι ασφαλιστικές εταιρίες του προσφέρουν πάνω από όλα ασφάλεια και σιγουριά. Η σωστή πληροφόρηση και διαφώτιση του πελάτη είναι εν προκειμένω πιο επιτακτική.

Με την εφαρμογή «ίσων όρων για όλους» τα προϊόντα των ασφαλιστικών εταιρειών μπορεί να γίνουν πιο ανταγωνιστικά, να έχουν χαμηλότερο κόστος και να είναι πιο ποιοτικά.

Τι σημαίνει «ίσων όρων για όλους» και πως θα ενισχυθεί ο ανταγωνισμός;

Θα μπορούσα να σας πω για παράδειγμα ότι σήμερα ο ασφαλισμένος καταναλωτής δεν πληροφορείται επαρκώς, ακόμη και στην παραδοσιακή και ίσως πια πάλι επίκαιρη ασφάλιση ζωής, το κόστος που πληρώνει για την ασφάλιση.

Και αυτό διότι δεν μπορεί να αντιληφθεί ποιος μέρος από την ασφάλιση δεν χρησιμοποιείται για την αποταμίευση και ποιος είναι το ύψος αυτού. Το στοιχείο αυτό μένει εκτός ανταγωνισμού.

Έτσι ο πελάτης αγνοώντας αυτόν τον επιμερισμό του ασφαλίστρου, διαμορφώνει προσδοκίες για το προϊόν που αγόρασε που όταν στην συνέχεια διαψεύδονται και συνειδητοποιεί ότι του είχαν αποσιωπήσει κρίσιμα στοιχεία, ότι αγόρασε κάτι που δεν γνώριζε πραγματικά, απομακρύνεται από την ασφαλιστική αγορά και γίνεται πελάτης άλλου κλάδου.

Και όμως στις χώρες με μεγάλη παράδοση στην ασφαλιστική αγορά, τα στοιχεία αυτά ανήκουν στις θεμελιώσεις υποχρεώσεις ενημέρωσης. Αυτό δεν εμπόδισε τις ασφαλιστικές εταιρίες να έχουν υπερπολλαπλάσια σε σύγκριση με τη χώρα μας ανάπτυξη.

Οφείλουμε λοιπόν να ενισχύσουμε τον ανταγωνισμό με κάθε τρόπο. Αν αναδεικνύεται κατά τη σύναψη της ασφάλισης το κόστος της διαμεσολάβησης, θα καταστεί δυνατός πλέον ο ανταγωνισμός και σε αυτό το επίπεδο.

Όταν δεν πληροφορείται ο καταναλωτής το ύψος των διοικητικών εξόδων ή των αμοιβών που παρακρατά ετησίως η ασφαλιστική εταιρία από το ασφάλιστρο, αγνοεί ουσιαστικά το τίμημα της ασφάλισης.

Αν εξάλλου ο καταναλωτής μπορούσε να μεταφέρει την ασφάλισή του σε άλλη εταιρία, δίχως κόστος από τη λήξη της προηγούμενης συνεργασίας και τη σύναψη της νέας, κάθε ασφαλιστική εταιρία θα υποχρεωνόταν από τον ανταγωνισμό να επιδιώκει το μικρότερο δυνατό κόστος για τον καταναλωτή και την υψηλότερη απόδοση.

Για τους ανθρώπους, τα στελέχη της ασφαλιστικής αγοράς έχετε κάποια σχέδια;

Δ.Σ.: Οι διαμεσολαβούντες θα πρέπει επίσης να έχουν ανάλογη κατάρτιση και πιστοποίηση όταν προωθούν προς πώληση ασφαλιστικά προϊόντα επενδυτικού χαρακτήρα που ενέχουν κινδύνους για τους πελάτες.

Να έχουν την ικανότητα να προσλαμβάνουν τις πραγματικές ανάγκες του πελάτη και να τον διαφωτίζουν για όλα τα κρίσιμα χαρακτηριστικά του προϊόντος, και ιδίως τα μειονεκτήματα και τους κινδύνους που αυτό ενέχει.

Οι εταιρίες έχουν υποχρέωση να μεριμνούν για την εκπαίδευση και κατάρτιση των διαμεσολαβούντων που χρησιμοποιούν και να την ελέγχουν. Εξετάζουμε να συμπεριλάβουμε στο σχέδιο νόμου και ρυθμίσεις για το συγκεκριμένο θέμα.

Στον τομέα της τιμολόγησης των ασφαλιστικών συμβολαίων θα παρέμβετε;

Δ.Σ.: Οι εταιρίες είναι ελεύθερες να καθορίζουν το ασφάλιστρο κατά την έναρξη της ασφάλισης, δεν μπορούν όμως να το αναπροσαρμόζουν ανεξέλεγκτα κατά τη διάρκεια της σύμβασης.

Το ζήτημα τίθεται επομένως κυρίως για τις ασφαλίσεις νοσοκομειακής κάλυψης που λόγω της μεγάλης διάρκειάς τους παρίσταται η ανάγκη για αναπροσαρμογή του ασφαλίστρου ώστε να συνυπολογιστούν οι μεταβολές στο κόστος νοσηλείας.

Την ανάγκη αυτή δεν πρέπει όμως να χρησιμοποιούν οι εταιρίες ως αφορμή για να αιφνιδιάζουν τους ασφαλισμένους με υπέρογκες αυξήσεις που αν αυτοί γνώριζαν ότι θα ακολουθούσαν δεν θα είχαν συνάψει ποτέ τη σύμβαση.

Οι ασφαλισμένοι έχουν και εν προκειμένω το δικαίωμα στην διαφάνεια, να γνωρίζουν δηλαδή με βάση ποια συγκεκριμένα και εύλογα κριτήρια θα γίνεται η αναπροσαρμογή του ασφαλίστρου.

Να μπορούν με βάση τα κριτήρια αυτά να προβλέπουν και να ελέγχουν τις αυξήσεις. Στόχος μας είναι να συνεισφέρουμε στη διαμόρφωση και υιοθέτηση αντικειμενικών κριτηρίων αναπροσαρμογής των ασφαλίστρων που θα αντικατοπτρίζουν την πραγματική αύξηση που επέρχεται στο κόστος νοσηλείας.

Δημήτης Σπυράκος, Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή

Συνέντευξη στον Γιάννη Βερμισσώ (I.world)