Εμπόριο: «Χάθηκαν» 7,5 δισ. ευρώ από την αγορά, 1 στα 5 μαγαζιά έβαλε λουκέτο

Πηγή: Ημερησία

Σε αδιέξοδο ο εμπορικός κόσμος με τις υψηλότερες απώλειες να καταγράφονται στο Κέντρο της Αθήνας, όπου το 23,4% των καταστημάτων έχει κατεβάσει τα ρολά. 

Ενδεικτικά, στην Ερμού σε σύνολο 272 καταστημάτων κλειστά είναι τα 66 (το 24,3%), στην Ακαδημίας από τα 199 τα 49 (το 24,6%), στη Σταδίου στα 317 τα 107 (33,8%) κ.λπ. Συγκεντρωτικά, σε σύνολο 1.977 καταστημάτων στους πιο εμπορικούς δρόμους του κέντρου, τα 649 βρέθηκαν με κατεβασμένα τα ρολά. 

Ακόμη και στο Κολωνάκι με λουκέτο βρέθηκαν 49 στα 263 καταστήματα (το 18,6%), με το αντίστοιχο ποσοστό στην Τσακάλωφ να φτάνει το 29%.

Ενδεικτικά, σε ορισμένους ακόμη δήμους η αναλογία κλειστών εμπορικών επιχειρήσεων επί του συνόλου είναι η εξής: Καλλιθέα 16,8%, Μαρούσι 17%, Νέα Ιωνία 17,8%, Χαλάνδρι 22,3%, Κηφισιά 21%, Πειραιάς 16,2%. Η κάθετη πτώση του τζίρου είναι μία μόνο από τις αιτίες αύξησης των λουκέτων, καθώς εξίσου σοβαρό πρόβλημα αποτελεί και η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά λόγω του κλεισίματος της στρόφιγγας χρηματοδότησης από τις τράπεζες.

Τα στοιχεία της κρίσης

Σωρευτικά τη διετία της κρίσης, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (μέσοι δείκτες κύκλου εργασιών και όγκου πωλήσεων), ο τζίρος των εμπορικών καταστημάτων μειώθηκε πάνω από 11% σε τρέχουσες τιμές, αλλά ο όγκος των λιανικών πωλήσεων καταγράφει πτώση που πλησιάζει το 17%. Η μεγάλη διαφορά τζίρου και όγκου πωλήσεων οφείλεται στην αύξηση του πληθωρισμού το 2010. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΣΕΕ, ο συνολικός τζίρος των καθεαυτών εμπορικών καταστημάτων μειώθηκε αυτή τη διετία περίπου κατά 6 δισ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο 1,5 δισ. οφείλεται στην πτώση των πωλήσεων καυσίμων, που δεν αποφεύχθηκε παρά την τεχνική διόγκωση των εισπράξεων που προκάλεσε η μεγάλη αύξηση των έμμεσων φόρων (ΦΠΑ και ΕΦΚ) το 2010.

Το μεγαλύτερο πλήγμα δέχθηκαν οι πωλήσεις βενζίνης, που ο όγκος τους μειώθηκε μέσα στη διετία κατά 35% και ήδη έχουν «προσγειωθεί» στο 81,8% των πωλήσεων που είχαν πραγματοποιηθεί το 2005, δηλαδή μια πενταετία πριν. Ακόμη και σε τρέχουσες τιμές, και παρά την αύξηση του ΦΠΑ και του ΕΦΚ, οι πωλήσεις εμφανίζονται μειωμένες το 2010 σε σχέση με το 2008 κατά 16,7%, ποσοστό που αντιστοιχεί περίπου στην πτώση του τζίρου κατά 1,5 δισ. ευρώ που αναφέρει η ΕΣΕΕ.

Οι φόροι που επιβαρύνουν την τιμή της βενζίνης φτάνουν πλέον το ένα ευρώ ανά λίτρο, αποτελούν δηλαδή το 60% της λιανικής τιμής, ενώ σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, τα περιθώρια κέρδους εταιρειών εμπορίας και πρατηρίων έχουν περιοριστεί γύρω στα 10 λεπτά συνολικά.

Η κατακρήμνιση των πωλήσεων από τη μία και η συρρίκνωση των περιθωρίων κέρδους από την άλλη, σε συνδυασμό με τις αθέμιτες ή και παράνομες πρακτικές -που κάθε άλλο παρά σπάνιες είναι στην αγορά καυσίμων (λαθρεμπόριο καυσίμων κλπ)- έχει ως αποτέλεσμα το κλείσιμο 1.200 πρατηρίων την τελευταία διετία, σε σύνολο 8.300 που λειτουργούσαν σε όλη τη χώρα, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών στο «κόκκινο» βρίσκονται άλλα 1.000 πρατήρια.

Υψηλό είναι το τίμημα που πληρώνουν και οι κλάδοι που θεωρούνται ως ελαστικοί στη ζήτηση. Ετσι, ο όγκος πωλήσεων των βιβλιοχαρτοπωλείων μειώθηκε στη διετία κατά 27,3%, στον κλάδο των επίπλων και των ηλεκτρικών συσκευών κατά 26,1% και των πολυκαταστημάτων κατά 21,3%. Ομως, ακόμη και τα καταστήματα τροφίμων καταγράφουν σημαντική πτώση των πωλήσεών τους, λόγω κυρίως της στροφής των καταναλωτών σε φθηνότερα ανώνυμα προϊόντα, όπως είναι τα ιδιωτικής ετικέτας.

Στα σούπερ μάρκετ ο όγκος των πωλήσεων μειώθηκε τη διετία κατά 11,4%. Σημαντικά χαμηλότερη, -6,1%, είναι η πτώση στα μικρά καταστήματα τροφίμων, ποτών και καπνού, των οποίων όμως οι πωλήσεις είχαν συρρικνωθεί δραματικά όλα τα προηγούμενα χρόνια. Μάλιστα, σε αυτά τα καταστήματα ο τζίρος παρέμεινε αμετάβλητος, εξαιτίας της αύξηση της φορολογίας σε ποτά και τσιγάρα, που αποτελούν σημαντικό μέρος των πωλήσεών τους. Καταλυτικό ρόλο στην επιτάχυνση του ρυθμού «κατάρρευσης των πωλήσεων» έπαιξαν οι περικοπές του «χριστουγεννιάτικου δώρου» των δημοσίων υπαλλήλων και της 13ης σύνταξης όλων ανεξαίρετα των συνταξιούχων, που είχαν ως αποτέλεσμα να νεκρώσει η χριστουγεννιάτικη αγορά. Η ΕΛ.ΣΤΑΤ. κατέγραψε πτώση του όγκου πωλήσεων κατά 19,2% σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2009 (19,9% αν δεν ληφθούν υπόψη τα καύσιμα), ποσοστό που και στις δύο περιπτώσεις αποτελεί ιστορικό αρνητικό ρεκόρ.

Πωλήσεις

Η σημασία αυτής της κάμψης είναι πολύ σημαντική, αν ληφθεί υπόψη ότι οι περισσότεροι κλάδοι πραγματοποιούν πάνω από το 25% των ετήσιων πωλήσεών τους το Δεκέμβριο, ενώ καίρια πλήττονται και εκατοντάδες βιοτεχνίες που περιμένουν τα Χριστούγεννα για να πληρωθούν από τους πελάτες τους λιανέμπορους. Ο δείκτης κύκλου και όγκου εργασιών στο λιανικό εμπόριο- υπογραμμίζει η ΕΣΕΕ- επιβεβαιώνουν τη δυσπραγία, τη χαμηλή κατανάλωση, την ανύπαρκτη ρευστότητα και τα χιλιάδες λουκέτα, τα οποία τους τελευταίους μήνες αυξήθηκαν κατά 30%.

«Εξετάζοντας τα στοιχεία και τους δείκτες της πορείας της αγοράς τον τελευταίο χρόνο, επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Β. Κορκίδης, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι δεν είναι μόνο η κατάρρευση της κατανάλωσης που έδωσε τη χαριστική βολή στο εμπόριο, αλλά δεν μπορούμε να μην παραδεχθούμε ότι όσο βουλιάζουν οι πωλήσεις, η ασφυξία στην αγορά θα γίνεται εντονότερη». Επιπρόσθετα, ο Β. Κορκίδης εκτιμά ότι τα διαρκή αρνητικά πρόσημα δείχνουν ότι «ακόμα δεν πιάσαμε πάτο».

Μειώθηκε 20% ο τζίρος στις εκπτώσεις

Η αγορά δεν κατάφερε να «ζεσταθεί» ούτε με τις εκπτώσεις. Σύμφωνα με έρευνες των εμπορικών συλλόγων, ο τζίρος των καταστημάτων σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο μειώθηκε πάνω από 20%.

Στον Πειραιά η μέση μείωση ξεπερνά το 25%, στη Θεσσαλονίκη φθάνει το 30%, στην Αθήνα κυμαίνεται γύρω στο 20-25%.

• Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιά:
• Το 38% των ερωτηθέντων εμπόρων δήλωσαν μείωση των πωλήσεων από 20%-40%.
• Το 33% από 10-20%.
• Το 19% των ερωτηθέντων δήλωσαν πτώση μεγαλύτερη του 40%.
• Το 7% απάντησαν ότι ο τζίρος τους παρέμεινε στα ίδια με επίπεδα πέρσι και μόνο το 3% ανέφερε αύξηση των πωλήσεων.

Ενδεικτικό της δυσπραγίας στην αγορά είναι και το γεγονός ότι το 67% των καταναλωτών χρησιμοποίησαν μόνο μετρητά στις αγορές τους, ενώ το 33% έκανε συνδυασμό πιστωτικών καρτών και μετρητών.