Οι αγορές εκδικούνται τα «ψεύτικα» stress tests των τραπεζών...

Οντως, οι αγορές αντέδρασαν με καθυστέρηση στα αναξιόπιστα stress tests. Ομως, τώρα, εκδικούνται όσες εθνικές αρχές νομίζουν ότι απέκρυψαν το ενδεχόμενο ότι μια δική τους τράπεζα ενέχει συστημικό κίνδυνο, δηλαδή ότι μπορεί να βρεθεί στα όρια της κατάρρευσης και ότι μπορεί να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, προκαλώντας σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων. 

Κεντρικό σημείο της κριτικής είναι ότι η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας (CEBS), υπό την αιγίδα της οποίας συντελέστηκαν τα τεστ, όπως και οι αρμόδιες εθνικές αρχές των «27» της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν συμπεριέλαβαν το ενδεχόμενο πτώχευσης μιας χώρας στα τεστ αντοχής. Στόχος των τεστ ήταν να δοκιμαστούν οι κεφαλαιακές αντοχές των τραπεζών της Ε.Ε. σε μια σειρά υποθετικών σεναρίων για την επιδείνωση της οικονομίας ή των αγορών.

Ακριβώς 91 ευρωπαϊκοί τραπεζικοί όμιλοι που μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για τις αγορές και το ευρώ υποβλήθηκαν, όπως είναι γνωστό, σε τεστ αντοχής (stress tests) για να διαπιστωθεί ότι δεν πρόκειται να καταρρεύσουν σε συνθήκες ακραίων οικονομικών καταστάσεων.

Οι μεγαλύτερες αμφιβολίες επικεντρώθηκαν στις γερμανικές τράπεζες, γνωστές και ως Landesbanks, καθώς δεν έδωσαν πλήρη εικόνα της έκθεσής τους στα ομόλογα της χωρών της νότιας Ευρωζώνης και κυρίως της Ελλάδας, δηλαδή των ασθενέστερων κρίκων στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Σημαντικό ποσοστό των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι εκτεθειμένο σε κρατικά ομόλογα της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Το γεγονός ότι η πιθανότητα μιας πτώχευσης δεν συμπεριλήφθηκε στα τεστ αντοχής των τραπεζών αλλά μόνον οι απώλειες σε κρατικά ομόλογα έως και 23,7% θεωρήθηκε ευνοϊκή μεταχείριση των τραπεζών, ώστε να παρουσιάσουν μια καλή εικόνα για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.

Η εκχώρηση 110 δισ. ευρώ από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ σε δάνεια για την οικονομική στήριξη της Ελλάδας, αλλά και η συνακόλουθη απόφαση να δημιουργηθεί προληπτικός μηχανισμός για ενίσχυση των υπόλοιπων «ασθενών» της Ευρωζώνης, συνολικού ύψους 720 δισ. ευρώ, δημιούργησαν το έδαφος για την «απόκρυψη» των στοιχείων.

Επτά τράπεζες της Ε.Ε. απέτυχαν στα τεστ αντοχής. Αναφερόμαστε, ειδικότερα, στην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος, τη γερμανική Hypo Real Estate, η οποία παραδέχτηκε πρόσφατα ότι θα χρειαστεί πρόσθετα κεφάλαια ενίσχυσης, και πέντε τράπεζες ταμιευτηρίου της Ισπανίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των τεστ, οι επτά τράπεζες πρέπει να αντλήσουν 3,5 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της κεφαλαιακής θέσης τους, είτε μέσω της έκδοσης νέων μετοχών είτε με τη διοχέτευση κρατικών πόρων. 

Τα υποθετικά σενάρια των τεστ ήταν τρία: Το βασικό, που στηριζόταν στις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το απαισιόδοξο, που υπέθετε συρρίκνωση του ρυθμού ανάπτυξης κατά 3% μέχρι τα τέλη του 2012, και το πιο απαισιόδοξο, που συμπεριελάμβανε και ζημίες στις αγορές κρατικών ομολόγων, αναλόγως της δημοσιονομικής κατάστασης κάθε χώρας. Το ποσοστό απομείωσης στα ελληνικά ομόλογα (haircuts) έφθανε το 23%, των πορτογαλικών το 14% και των βρετανικών το 10%.

Απώτερος στόχος των τεστ ήταν να δοκιμαστεί η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών στο 6% έναντι του 4% που ισχύει σήμερα. Ενα ακόμη ακανθώδες ζήτημα σε ό,τι αφορά τη μεθοδολογία ήταν ότι λαμβανόταν υπόψη μόνο το εμπορικό χαρτοφυλάκιο (trading book) των τραπεζών, όπου εμπεριέχεται ποσοστό πολύ μικρότερο σε τοποθετήσεις κρατικών τίτλων συγκριτικά με το χαρτοφυλάκιο διακράτησης ομολόγων έως τη λήξη τους (banking book). Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν πως ο αριθμός των τραπεζών που τελικά θα «κόβονταν» μπορεί να έφθανε και τις 24 εάν περιλαμβάνονταν όλες οι τοποθετήσεις σε κρατικό χρέος, ενώ ορισμένοι αναλυτές προέβλεπαν έλλειμμα κεφαλαίων από 24 έως 75 δισ. ευρώ αντί των 3,8 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν από την CEBS.

Τέλος, να θυμίσω ότι, στις ΗΠΑ, η κεντρική τράπεζα (Fed) έδωσε στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα των τεστ κοπώσεως πέρυσι. Σύμφωνα με αυτά, προέκυψε ότι εννέα από τις δεκαεννέα μεγαλύτερες τράπεζες διέθεταν επαρκή κεφάλαια, ενώ οι υπόλοιπες δέκα έπρεπε να αντλήσουν 75 δισ. δολάρια.

Πηγή: Kαθημερινή