Ασφαλιστικές: Τα 2 χρόνια που άλλαξαν τον χάρτη της αγοράς

Μετά την κατάρρευση της Lehman, ακολούθησε η AIG, η οποία ήταν 10 φορές μεγαλύτερη σε ενεργητικό και ο μεγαλύτερος παροχέας συντάξεων στις ΗΠΑ Toν Σεπτέμβριο του 2008, το αμερικανικό οικονομικό σύστημα δέχθηκε ίσως το μεγαλύτερο κτύπημα μετά την κρίση του 1929. Η κατάρρευση του επενδυτικού-ασφαλιστικού ομίλου AIG ήρθε λίγες ημέρες αργότερα από την κατάρρευση της Lehman και ουσιαστικά άλλαξε όλα τα δεδομένα όχι μόνο για τον ασφαλιστικό κλάδο, αλλά γενικότερα για το προηγούμενο χρηματοπιστωτικό σύστημα και την παγκόσμια στρατηγική επενδύσεων.

Αν η κατάρρευση της Lehman φαινόταν ότι θα «χωνεύονταν» σχετικά εύκολα από το σύστημα, η κατάρρευση της AIG ήταν ίσως το χειρότερο που μπορούσε να συμβεί εκείνη την περίοδο. Όχι μόνο γιατί η AIG ήταν δέκα φορές μεγαλύτερη σε ενεργητικό από την Lehman, αλλά κυρίως γιατί ήταν ο μεγαλύτερος παροχέας συντάξεων στην Αμερική. 

Η κατάρρευσή του προήλθε από την παρελθούσα επενδυτική πολιτική που ακολούθησε ο CEO της το «γεράκι της Wall Street», Μορίς Γκρίνμπεργκ. To κυνήγι των αποδόσεων και των προσωπικών bonus οδήγησαν τον Γκρίνμπεργκ σε «εναγκαλισμό» με την Goldman Sachs και στην αγορά τεράστιων συμβολαίων τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων. 

Η κατάρρευση της στεγαστικής αγοράς την προηγούμενη χρονιά (2007) έφερε σε επενδυτικό αδιέξοδο την AIG και σε συνδυασμό με την πτώση της Lehman, στην οποία είχε επενδύσει το επενδυτικό επιτελείο του ομίλου, αρκετά κεφάλαια, έφερε την κατάρρευση του ομίλου. 

Μπροστά στον κίνδυνο της ευρύτερης οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης, ο τότε υπουργός Οικονομίας Χένρι Πόλσον (παλαιό στέλεχος της Goldman Sachs) προχώρησε άμεσα στη χορήγηση 85 δισ. δολ., ενώ μέχρι το 2009 το συνολικό πακέτο «σωτηρίας» ανήλθε στα 182 δισ. δολ. 

Η AIG, από την πλευρά της, ανέλαβε την υποχρέωση να αποπληρώσει τα χρέη της στο αμερικανικό δημόσιο πουλώντας όλες τις μη χρηματοοικονομικές συμμετοχές, ενώ ουσιαστικά διέλυσε τα επενδυτικά τμήματα του ομίλου, όπως αυτό του Λονδίνου, που ευθυνόταν για τα περισσότερα «τοξικά» προϊόντα και σταδιακά να πωλήσει το μεγαλύτερο μέρος των ασφαλιστικών του δραστηριοτήτων σε Αμερική, Ευρώπη και Ασία. 

Τελικά μέχρι την άνοιξη του 2010, η AIG είχε αποπληρώσει περίπου 51 δισ. δολ. από το συνολικό πακέτο. Σταδιακά, η AIG πούλησε τον κλάδο Ζωής στη Metlife, ενώ ο κλάδος Γενικών Ασφαλίσεων μετονομάστηκε σε Chartis ακολουθώντας τη δική του πορεία. 

Η Chartis

Η Chartis , με έδρα τη Νέα Υόρκη, περιλαμβάνει τους τομείς Γενικών Ασφαλειών σε όλον τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠA. Εξυπηρετεί περισσότερους από 40 εκατομμύρια πελάτες σε περισσότερες από 160 χώρες και δικαιοδοσίες. Στο τέλος του 2008 η Chartis διατηρούσε ένα πλεόνασμα του εποπτικού κεφαλαίου της τάξης των 32,1 δισ. δολ.

Στην Ελλάδα, ο κλάδος Ζωής που αντιπροσωπευόταν από την Alico συνέχισε την ανοδική του πορεία και τον Απρίλιο 2010 ήρθε και η συμφωνία με την MetLife, ενώ η Chartis Greece εξακολουθεί να κινείται με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 40%. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι δύο ελληνικές εταιρείες έχουν από τους υψηλότερους δείκτες φερεγγυότητας και αποθεματοποίησης στην ελληνική αγορά. Η κρίση πήρε συστημική μορφή και πέρασε στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Ο πρόεδρος της Γαλλίας , Νικολά Σαρκοζί, κάλεσε έκτακτη σύσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών στο Παρίσι τον Οκτώβριο 2008 ύστερα από ενημέρωση που είχε από τον Πόλσον. Εκεί, ο πρόεδρος του Ecofin , Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τόνισε ότι έπρεπε να ληφθούν έκτακτα μέτρα για αποφευχθεί η μετάδοση της κρίσης στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. 

Η απόφαση ήταν κοινή και ακολούθησε το αμερικανικό πρότυπο. Η Γαλλία και το Βέλγιο έδωσαν αμέσως κρατική ενίσχυσή ύψους περίπου 7 δισ. ευρώ στη γαλλοβελγική DEXIA, ενώ την προηγούμενη ημέρα το Βέλγιο, η Ολλανδία και το Λουξεμβούργο έδωσαν περίπου 11,6 δισ. ευρώ για να σώσουν την Fortis. 

To μεγαλύτερο όμως πακέτο-σωτηρίας ύψους 14 δισ. ευρώ έδωσε η ολλανδική κυβέρνηση στην ING ,ζητώντας να γίνει άμεσα πλάνο αποπληρωμής και διαχωρισμού των τραπεζικών και ασφαλιστικών δραστηριοτήτων. 

Ο μεγαλύτερος ολλανδικός όμιλος και ο 3ος μεγαλύτερος ασφαλιστικός πυλώνας στην Ευρώπη, προχώρησε στο διαχωρισμό των τραπεζικών και των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων και αποφάσισε να πουλήσει μεγάλο μέρος απ’ αυτούς που είχε στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη. Η παρουσία της ING στην Ελλάδα, διασώθηκε την τελευταία στιγμή, αν και η εταιρεία εδώ βγήκε από τις ασφαλιστικές δραστηριότητες στον κλάδο Υγείας και συρρίκνωσε κατά 30% το δίκτυό της. 

Τελικά, ο όμιλος στην Ολλανδία αποπλήρωσε το καλοκαίρι του 2009 το μεγάλο δάνειο. Μικρότερες εκθέσεις στα «τοξικά» προϊόντα που είχαν πωληθεί από τις ΗΠΑ είχαν η ΑΧΑ - μόλις 400 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούσε στο 5% επί του συνόλου των επενδύσεων της- η Allianz (2% επί των επενδύσεών της), η Generali, ενώ η Eureko (ολλανδική μητρική της Interamerican) μετά τη ζημιογόνο χρήση του 2009 πέρασε σταδιακά σε κερδοφορία, αφού πρώτα πούλησε την πολωνική PZU. 

Οι θεσμικές αλλαγές που ήρθαν τα τελευταία χρόνια στον ασφαλιστικό κλάδο έχουν να κάνουν και με την αύξηση της εποπτείας αλλά και την επιτακτική υιοθέτηση των μέτρων Solvency II που αποτελούν ίσως το σκληρότερο πακέτο κεφαλαιακής και συστεμικής εποπτείας στον κόσμο.

Πηγή: Ημερησία