«Επίθεση» της κυβέρνησης στην ακρίβεια με 10+1 μέτρα

Στο στόχαστρο του υπουργείου Οικονομίας μπαίνει η μάχη κατά της ακρίβειας και των στρεβλώσεων της αγοράς με την εφαρμογή 10+1 άμεσων μέτρων παρέμβασης μέχρι το Μάιο του 2010 και πρόσθετων μέτρων μέχρι το τέλος του έτους.

Το θέμα της μείωσης των τιμών συζητήθηκε εκτενώς και στο Υπουργικό Συμβούλιο, στο οποίο η υπουργός Οικονομίας παρουσίασε αναλυτικά στοιχεία για τη διαμόρφωση των τιμών, τον πληθωρισμό, τη διάρθρωση της ελληνικής αγοράς και τις δράσεις που θα αναλάβει.

Το υπουργείο θα εξετάσει κρίσιμα -και αρκετά από αυτά διαχρονικά, επομένως βαθιά ριζωμένα- προβλήματα της αγοράς, μεταξύ των οποίων η ύπαρξη ισχυρών καρτέλ σε βασικούς κλάδους. 

Ειδικότερα, το υπουργείο Οικονομίας κατατάσσει πρώτο στη λίστα των κυριότερων προβλημάτων της αγοράς  την έντονα ολιγοπωλιακή διάρθρωση κλάδων («καρτελοποίση» κλάδων). 

Είναι ενδεικτικό ότι σε σχετικά στοιχεία που παραθέτονται διαπιστώνεται ότι σε βασικά είδη τροφίμων πχ στις μαργαρίνες μία εταιρεία ελέγχει το 90% της αγοράς, ενώ στο λάδι οι δύο πρώτες εταιρείες του κλάδου κατέχουν το 65% της πίτας. 

Γενικά σε πολλά είδη τροφίμων (πχ όσπρια, κρουασών, τσάι, χυμοί, πουρές, γάλα εβαπορέ, αναψυκτικά κτλ), αλλά και σε άλλα είδη πρώτης ανάγκης (πχ πάνες βρεφών, οδοντόκρεμες, ξυριστικά, κτλ) το αθροιστικό ποσοστό του μεριδίου του leader του κλάδου και της δεύτερης εταιρείας διαμορφώνεται πάνω από 80%. 

Ειδικά για την πάταξη των καρτέλ η υπουργός ανέφερε ότι προωθεί την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, με την τροποποίηση του νόμου 2251/94, μέχρι το τέλος Ιουνίου, προκειμένου να διευκολυνθεί η αξίωση αποζημιώσεων φυσικών προσώπων από τα ποινικά δικαστήρια για τις παραβιάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας.

Προβλήματα της αγοράς

Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας οι στρεβλώσεις και τα προβλήματα της αγοράς εντοπίζονται στην έντονη ολιγοπωλιακή διάρθρωση κλάδων, στο μικρό μέγεθος της αγοράς και τη διαχρονική μείωση επενδύσεων, στα ρυθμιστικά εμπόδια και προβλήματα αδειοδότησης, στα εμπόδια εισόδου στην αγορά («κλειστές» αγορές και επαγγέλματα) καθώς και στην υπερβολική χρήση προωθητικών ενεργειών (π.χ. εκπτώσεις, δώρα κλπ) που δεν εξασφαλίζουν την απεικόνιση της «καθαρής» τιμής στο ράφι. 

Στα βασικά συμπεράσματα που καταλήγει από την ανάλυσή του το υπουργείο, διαχωρίζοντας του μύθους από την πραγματικότητα, ως προς τις αιτίες που ευθύνονται για τις εκρήξεις τιμών, αναφέρεται ότι η αύξηση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης αποτέλεσε τον κύριο προσδιοριστικό παράγοντα της αύξησης του πληθωρισμού λειτουργώντας τόσο ως αύξηση του λειτουργικού κόστους, αλλά και ως νομιμοποιητικό στοιχείο αυξήσεων.

Ακόμη επισημαίνεται ότι η αύξηση στην κατηγορία πετρελαιοειδών ξεπέρασε το 43%, επηρέασε τις μεταφορές κατά 18,5% καθώς και τα αλκοολούχα και τα καπνικά κατά 10%.

Επίσης σημειώνεται ότι παρά την αύξηση του ΦΠΑ, η μεταβολή προϊόντων συγκρατήθηκε στο 2,2%, ενώ αρκετές κατηγορίες παρουσιάζουν μείωση όπως διατροφή & μη αλκοολούχα ποτά (- 0,9% ) εκ των οποίων τα νωπά και τα αγροτικά μειώθηκαν κατά 9,1%. 

Συνολικά στις υπηρεσίες λόγω των ειδικών φόρων κατανάλωσης έχουμε αυξήσεις ύψους 3,3%, ενώ παρά την ολιγοπωλιακή διάρθωσή της, η αγορά απορρόφησε μεγάλο μέρος των αυξήσεων των εμμέσων φόρων (ΦΠΑ- ΕΦΚ). 

Πάντως σύμφωνα με το υπουργείο προβλήματα εμφανίζονται ακόμα στις υποτιθέμενες «ανταγωνιστικές αγορές», κυρίως στις υπηρεσίες (ιδιαίτερα στέγαση 7,3% - εκπαίδευση 3% - ένδυση και υπόδηση - ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια 3%). 

Τέσσερις πυλώνες πολιτικής

Σε τέσσερις πυλώνες θα κινηθεί η πολιτική του υπουργείου Οικονομίας με στόχο την ενίσχυση της εποπτείας και διαφάνειας στην αγορά: α) παρακολούθηση αγοράς με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα, β) επισήμανση και άρση στρεβλώσεων στην ελληνική αγορά, γ) αναβάθμιση θεσμών εποπτείας αγοράς και προστασία καταναλωτών και δ) αναβάθμιση λειτουργίας τηςν Επιτροπής Ανταγωνισμού.

10+1 άμεσα μέτρα

1. Ολοκλήρωση Παρατηρητηρίου Τιμών (Νοεμβ. 2009)

2. Τιμολόγηση Φαρμακευτικών προιόντων ( Αρ 14, N. 3840/2010)

3. Αγορανομική διάταξη για μεσοσταθμική μείωση τιμών φαρμάκων 21% (3/4/2010)

4. Επιβολή πλαφόν στις τιμές υγρών καυσίμων (Μαρ.-Απρ. 2010)

5. Εντατικοποίηση ελέγχων-επιβολή προστίμων (Ιαν.-σήμερα)

6. Ενεργοποίηση ελέγχου ενδοομιλικών συναλλαγών (Μάιος 2010)

7. Τροποποίηση όρων και αποτελεσμάτων καταγγελίας εμπορικών μισθώσεων (Μάιος 2010)

8. Ενίσχυση προστασίαs καταναλωτών – διασφάλιση ενημέρωσης και ισχυροποίηση διαπραγματευτική ικανότητας (τροπ. Ν. 2251/94, Μάιος 2010)

9. Αξίωση αποζημιώσεων από παραβιάσεις αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας (τροπ. 2251/94, Μάιος-Ιουν. 2010)

10. Λειτουργία και μεταφορά Παρατηρητηρίου Καυσίμων από ΥΠΕΚΑ σε ΥΠΟΙΑΝ (Μάιος-Ιούνιος 2010)

11. Πάγωμα Διδάκτρων Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων

Πρόσθετα Μέτρα Παρέμβασης (μέχρι τέλος 2010)

1. Ολοκλήρωση Παρατηρητηρίου Τιμών φαρμάκων - Νέο σύστημα τιμολόγησης (Σεπτ. 2010)

2. Αντικειμενικοποίηση των όρων-παροχών για την πρόσβαση στο ράφι (Ιουλ. 2010)

3. Αγορανομική διάταξη για διαφάνεια στις συναλλαγές προμηθευτών – λιανεμπόρων (Ιουν. 2010)

4. Αναθεώρηση θεσμικού πλαισίου λειτουργίας Επιτροπής Ανταγωνισμού (Ν. 703/77)

5. Σύσταση Αντιμονοπωλιακής Υπηρεσίας στη ΓΓΕ

6. Απελευθέρωση Υπηρεσιών – «Κλειστά» Επαγγέλματα

7. Εκσυγχρονισμός λειτουργίας κεντρικών αγορών

8. Απλοποίηση Αδειοδοτήσεων

9. Περιορισμοί στις αναπροσαρμογές τιμήματος

Πηγή: Ιnsuranceworld